ZUS przeliczy emerytury osób z rocznika 1953 – usunięto legislacyjny bubel z 2012 roku dyskryminujący kobiety

Urodzeni w 1953 roku dostaną wyższą emeryturę. Dla niektórych emerytów, przede wszystkim kobiet, oznacza to wypłaty wyższe nawet o 200 zł. Tak wynika z ustawy podpisanej na początku lipca br. przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.

Takie rozwiązania znalazły się w nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która dostosowuje przepisy do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 2019 r. i umożliwia ponowne przeliczenie emerytur osób, które na skutek przepisów z 2013 r. mogły pobierać zaniżone świadczenia.

Nowe przepisy przewidują ponowne ustalenie wysokości emerytury z pominięciem przepisu art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Oznacza to, że jeżeli ubezpieczony miał prawo do emerytury powszechnej, a podstawa obliczenia tej emerytury była pomniejszona o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych, to wysokość tego świadczenia będzie przeliczona bez takiego pomniejszenia. Warunkiem jest to, by prawo do emerytury wcześniejszej zostało ustalone na wniosek złożony przed 1 stycznia 2013 r.

Problem zaniżonych emerytur dotyczy głównie kobiet urodzonych w 1953 r. Gdy 1 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa mówiąca o tym, że osobom, które przeszły na wcześniejszą emeryturę zostanie obniżona emerytura powszechna o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych, pojawił się problem dotyczący kobiet urodzonych w 1953 r. Jeśli zdecydowały się one przejść na wcześniejszą emeryturę w latach 2008-2012, nie miały świadomości, że skorzystanie z tej możliwości obniży wysokość emerytury po osiągnięciu przez nie powszechnego wieku emerytalnego. Przepis ten zakwestionował Trybunał Konstytucyjny.

Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przywróciła większą podstawę obliczenia emerytury.  W 2013 r. zmieniono zasady obliczania wysokości świadczenia emerytalnego osobom pobierającym wcześniejszą emeryturę, wprowadzając mniej korzystne rozwiązanie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość emerytury przysługującej w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego powinna być pomniejszana o wypłacone dotychczas tzw. „emerytury wcześniejsze” – wyjaśnia regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku Iwona Kowalska-Matis.

Według rządowych wyliczeń na zmianach skorzysta ok. 76 tys. osób z rocznika 1953. W większości przypadków średnia miesięczna podwyżka emerytur wyniesie 202 zł, a wyrównanie zaniżonej emerytury – średnio 12 786 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zapewnia, że emerytury dla tych osób przeliczone zostaną z urzędu. Nie trzeba zatem składać wniosku w tej sprawie.

Emerytura w nowej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury powszechnej, a w przypadku, gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata. Jeśli nowa wysokość świadczenia będzie wyższa od pobieranej dotychczas emerytury, wówczas ZUS wypłaci wyrównanie.

W jakim terminie?

Przeliczenie emerytury powszechnej dla ubezpieczonych urodzonych w 1953 r. oraz renty rodzinnej po takich osobach nastąpi po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy, czyli po 11 stycznia 2021 r.

Ustawa odnosi się również do ubezpieczonych urodzonych w 1953 r., którzy nie składali wniosku o emeryturę w wieku powszechnym. Mogą oni zgłosić taki wniosek nie później niż 11 stycznia 2021 r. Wówczas ZUS obliczy emeryturę bez pomniejszenia o kwoty pobieranej emerytury wcześniejszej. Takie obliczenie będzie możliwe, gdy prawo do emerytury wcześniejszej ustalone zostało na wniosek złożony przed 1 stycznia 2013 r.

Ile osób skorzysta na zmianach?

ZUS szacuje, że liczba osób urodzonych w roku 1953, które mogą skorzystać ze zmiany przepisów, wynosi ok. 80,4 tys. W tej liczbie jest 17,8 tys. osób, które w ciągu 6 miesięcy mogą złożyć wniosek o przyznanie emerytury powszechnej (w tym kobiety – 15,6 tys., mężczyźni – 2,2 tys.). Pozostali, czyli 62,6 tys. osób (w tym 60,6 tys. kobiet, 1,9 tys. mężczyzn) będą mieć emeryturę przeliczoną z urzędu.