Wrocławskie Fakty

WIDEO

WYWIAD

FELIETON

POLITYKA

SZUKAJ

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
    • Wrocław
    • Dolny Śląsk
  • Polityka
  • Na sygnale
  • Wrocławskie Fakty TV
  • Sport
  • Kultura
  • Biznes
  • Edukacja
  • Handel
Wrocławskie Fakty
  • Aktualności
    • Wrocław
    • Dolny Śląsk
  • Polityka
  • Na sygnale
  • Wrocławskie Fakty TV
  • Sport
  • Kultura
  • Biznes
  • Edukacja
  • Handel
Wrocławskie Fakty

„Ze wszystkich rzeczy dobrych najlepszą jest miłość sama!” – nie jesteśmy skazani na dekadencję

KK przez KK
5 marca 2023
w Felieton, Kultura, Polityka, Wiadomości
0
Home Felieton
0
UDOSTĘPNIEŃ
58
WYŚWIETLEŃ
Share on FacebookShare on Twitter

Gdybyśmy umieli uchwycić ów moment w sobie, moglibyśmy wyjść poza kamienny, a może nawet stalowy krąg ograniczeń. Może byłoby nam dane spotkać się nie po to, by być przeciw, lecz aby zwrócić myśl i serce ku czemuś, co jest tworzeniem, budowaniem i łączeniem. Niewykluczone, iż choć nieco bliżej bylibyśmy wspólnego dobra i jego dzielenie stanowiłoby osnowę codzienności.

Proszę się nie obawiać, bo nie zamierzam ogłosić jakiegoś utopijnego manifestu o doskonałym świecie i idealnym człowieku będącym ogniwem wspaniałej ludzkości. Dodam, że jak tylko wyczuwam takie – jak to się obecnie określa „transhumanistyczne” – mrzonki, stosunkowo szybko i niejako intuicyjnie nabieram do nich dystansu. Żyję zbyt krótko, ale też już na tyle długo, aby mieć w pamięci niejedną taką zapowiadaną idyllę i mniej lub bardziej bolesne odkrycie jej rzeczywistego celu.

W relacjach międzyludzkich i to na każdym ich etapie – dosłownie od poczęcia do śmierci – mamy bowiem do czynienia z własną i cudzą niedoskonałością, wręcz słabością, a co jest jeszcze trudniejsze do przyjęcia, z przejawami złej woli albo bezmyślnej agresji. Życie uczy nas – nawet, gdy tego nie chcemy – nieufności. Jest jednak coś znacznie gorszego, bo o ile nieufność może nas albo specyficznie chronić, albo wielowarstwowo paraliżować, o tyle zamysł, by niejako odwrócić ten stan przez przerzucenie go na drugiego człowieka, jest bardziej niebezpieczny.

  • Resentyment to duchowe zatrucie, które ma ściśle określone przyczyny i skutki. Jest to trwałe nastawienie psychiczne, które rodzi się, kiedy określone odruchy uczuciowe i namiętności – same przez się normalne i zasadniczo wchodzące w skład ludzkiej natury – ulegają systematycznemu stłumieniu i nie zostają rozładowane. Pociągają za sobą pewne trwałe skłonności do określonego rodzaju złudzeń co do wartości i odpowiadających im sądów wartościujących.
  • Odruchami uczuciowymi i namiętnościami, które przede wszystkim wchodzą tu w grę, są: mściwe uczucie i odruch zemsty, nienawiść, złośliwość, zazdrość, zawiść, szyderstwo. Podstawowym punktem wyjścia jest w resentymencie odruch zemsty.

Nie można było trafniej oddać wewnętrznych burz, z jakimi zmagamy się, gdy konfrontujemy siebie z innymi ludźmi. Nie sposób precyzyjniej nazwać stanów, w jakich znajdują się społeczności, a nawet całe narody, gdy zestawiają właściwości własnej tkanki z cechami określającymi inne ludzkie zbiorowości (mniejsze i większe). Kreśląc te opisy w 1912 roku, jeden z najświatlejszych umysłów naszych czasów, wybitny filozof i fenomenolog Max Scheler w publikacji „Resentyment a moralność” zdefiniował bariery, które sprawiają, że człowiecze drogi, zamiast się splatać, bywają okopami. Książka, będąca polemiką z krytycznymi wobec chrześcijaństwa poglądami Fryderyka Nietzschego, nie straciła walorów aktualności.

  • „Krytykę” podyktowaną resentymentem cechuje to właśnie, że rzekomo „chce” ona tego, czego wcale na serio nie chce. „Krytyka” ma miejsce nie po to, aby zło naprawić, lecz służy za pretekst, aby sobie pohulać.
  • Któż nie zna w naszych parlamentach pewnych posłów, którzy dlatego uprawiają najostrzejszą, najbardziej bezwzględną krytykę, że mogą liczyć z całą pewnością, iż nigdy nie zostaną ministrami?
  • Formalne przejawy resentymentu mają tu wszędzie tę samą strukturę: afirmuje się, ceni, chwali coś, jakieś „A”, nie ze względu na jego wewnętrzną jakość, lecz w (niewysłowionej) intencji zanegowania, zdeprecjonowania, zganienia czegoś innego, jakiegoś „B”. „A” wygrywa się przeciw „B”.

Śmiem sądzić, że powyższy passus, choć z wąskiej dziedziny, jaką jest polityka, a raczej jej deformacja, i mimo spisania jego cech 111 lat temu, ani o jotę nie stracił cech prawdziwego opisu. Izby parlamentów (krajowe, lokalne czy europejskie) zamiast być areopagami, są ringami. Wokół nich skupiają się nie obserwatorzy czy – jak to powinno mieć miejsce – beneficjenci służących dobru wspólnemu postanowień demokratycznych gremiów, lecz kibice przekrzykujący już nie tylko faworyzowanych przez siebie zawodników, ale zagłuszający siebie wzajemnie. Nikt nikogo nie słyszy, a z pewnością, nawet gdy się o to starać, usłyszeć daje się z trudem i niekiedy bez kontekstu, co pogłębia rozdźwięk.

Nie traćmy jednak z oczu faktu, że obserwowane przez wielu z nas ze zniesmaczeniem, niechęcią, odrzuceniem, a na pewno z niezrozumieniem, swary polityków, to tylko wycinek problemu. Rzekłbym nawet – jakiś rodzaj ekstrapolacji cech nas wszystkich. Warto się intelektualnie pochylić i sięgnąć po odrobinę informacji, by nabrać uniwersalnego sposobu rozumowania wobec problemu, jakim jest (już zdefiniowany teoretycznie i ukazany w jednej z praktycznych okoliczności) resentyment. Z całą mocą zaznaczam, iż niniejszym rozważaniem nie przypisuję sobie uprawnienia do normatywnej konkluzji. Chcę jedynie wywołać refleksję – w sobie i u Ciebie.

  • Miłość ma się przejawiać w tym właśnie, że to, co szlachetne, skłania się i zniża ku temu, co nieszlachetne, zdrowy ku choremu, bogaty ku ubogiemu, piękny ku brzydkiemu, dobry i święty ku złemu i wulgarnemu, mesjasz ku celnikom i grzesznikom – bez antycznej obawy, że będzie to stratą, i że szlachetne stanie się nieszlachetne, lecz w osobliwym przeświadczeniu, że w tym akcie skłonienia się, zniżenia, zatracenia zdobywa się to, co najcenniejsze – dorównuje się Bogu.
  • W Galilei miała się zdarzyć rzecz dla człowieka antycznego niesamowita: Bóg z własnej woli zstąpił między ludzi i stał się ich sługą, i zmarł na krzyżu śmiercią złego sługi! Nonsensem staje się teraz zdanie, iż należy kochać dobrych, a nienawidzić złych; kochać przyjaciół, a nienawidzić wrogów. (…) Ze wszystkich rzeczy dobrych najlepszą jest miłość sama!
  • To już nie wartość rzeczy, lecz wartość aktu, wartość samej miłości, jako miłości; nie wartość tego, co miłość zdziałała i czego dokonała, lecz wartość miłości pojętej tak, że wszystkie jej dokonania symbolizują tylko i pozwalają poznać u danej osoby jej istnienie.

Być może, gdy czytasz te słowa, pojawia się u Ciebie niepokojąca wątpliwość, że oświetlam wybranym fragmentem tylko jedną ze ścieżek znanych dzięki historii filozofii czy też z życiowych obserwacji każdego człowieka. Co na to Max Scheler w 1912 roku?

  • Ani starożytność, ani chrześcijaństwo nie znały takiego wartościowania, które pozbawia wartość etyczną i sens życia wszelkiego wewnętrznego związku z wszechświatem, pochodzeniem biologicznym, historią, wreszcie z Bogiem, a oparcie dla życia widzi tylko we własnych siłach samotnego i ograniczonego indywiduum.

Taka samotność przeistaczałaby człowieka w istotę niezdolną nie tylko do udziału w życiu wspólnot takich, jak rodzina czy naród, ale nawet odbierałaby mu uzdolnienie do autopercepcji i autorecepcji. Tym samym odzierałaby go z konstytutywnego przymiotu, jakim jest wolna wola. Z niej wynika potencjał dokonywania wyborów, a nie bycia skazanym na wybór cudzy („ślepego” losu czy choćby „niewidzialnej” ręki rynku). Krócej: człowiek nie byłby wolny.

  • Regres w rozwoju ludzkości to panowanie słabych nad silnymi, przemyślnych nad szlachetnymi, ilości tylko nad jakościami. Dekadencja przejawia się w tym, że wszędzie zjawisko to oznacza u człowieka ustępstwo ze strony sił ośrodkowych, kierowniczych na rzecz anarchii dążeń automatycznych, że zapomina się o celach, rozwijając same tylko środki. A to właśnie jest dekadencją!

Napisałem „człowiek nie byłby wolny” i zachowuję przeświadczenie – mimo nagromadzonych śladów naprowadzających w odmienną stronę – że wolność jest osią życia i rozwoju każdej osoby. Wolność – co już słyszeliśmy wielokrotnie – nie „od” czegoś, ale „ku” czemuś. Wolność przekonuje i działa jeszcze głębiej, gdy zwracam się „ku” komuś, a nie „ku” czemuś”. To najlepsza z dróg, jaką możemy wybrać i najtrudniejsza zarazem. Jest ratunkiem przed upadkiem osobistym i zbiorowym.

Zachowanie wolności pozwala uratować miłość przed jej pozorowaniem. Miłość chroni przed przeinaczaniem wolności. Na spalanej udawaniem postępu cywilizacyjnego naszej wspólnej ziemi każdy centymetr sześcienny wolności i każdy gram miłości są jak życiodajne krople czystej wody.

 

 

Krzysztof Kotowicz
  • TERAZ: Max Scheler, Resentyment a moralność, Czytelnik, Warszawa, 1977
  • POPRZEDNIO: Zdzisław Broński „Uskok”, Pamiętnik, Instytut Pamięci Narodowej, Lublin – Warszawa, 2015
  • W CYKLU #BLIŻEJ SŁOWA: Dziękuję za przeczytanie publikacji. Przekaż ją dalej, jeśli uważasz, że warto. Odpowiedz, jeśli chcesz i możesz, w publicznym komentarzu lub prywatnej wiadomości.

Tagi: Bliżej Słowapolitykarodzinaspołeczeństwo
Poprzedni wpis

Muzeum Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej [WIDEO]

Następny wpis

Podział punktów. Śląsk zremisował w Krakowie

Następny wpis
Podział punktów. Śląsk zremisował w Krakowie

Podział punktów. Śląsk zremisował w Krakowie

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz jeszcze

  • Najnowsze
  • Komentowane
  • Popularne
Zamknięcie przystanku “Dworzec Główny”! Jak dostaniemy się na stację kolejową?

Zamknięcie przystanku “Dworzec Główny”! Jak dostaniemy się na stację kolejową?

15 marca 2023
WROCŁAW: Volvo zamyka fabrykę autobusów! Pracę straci półtora tysiąca ludzi!

WROCŁAW: Volvo zamyka fabrykę autobusów! Pracę straci półtora tysiąca ludzi!

16 marca 2023
Nie żyje Zbigniew Suprun. Zasłużony wrocławski trener przegrał walkę z chorobą

Nie żyje Zbigniew Suprun. Zasłużony wrocławski trener przegrał walkę z chorobą

20 marca 2023
Kamery na Gądowiance! Będą wyłapywać kierowców przejeżdżających na czerwonym świetle

Kamery na Gądowiance! Będą wyłapywać kierowców przejeżdżających na czerwonym świetle

20 marca 2023
WROCŁAW: Jest wyrok ws. “Bekacza”, który zaczepiał i pluł na pasażerów w MPK Wrocław!

WROCŁAW: Jest wyrok ws. “Bekacza”, który zaczepiał i pluł na pasażerów w MPK Wrocław!

3
Nadal nie ma kupca na Arkady Wrocławskie. Jaka przyszłość czeka wrocławską galerię?

Nadal nie ma kupca na Arkady Wrocławskie. Jaka przyszłość czeka wrocławską galerię?

1
Wrocław broni izby wytrzeźwień. To ostatnie takie miejsce na Dolnym Śląsku!

Wrocław broni izby wytrzeźwień. To ostatnie takie miejsce na Dolnym Śląsku!

1
Wsiąść do pociągu zabytkowego! Kiedy po Wrocławiu przejedziemy się pociągiem retro?

Wsiąść do pociągu zabytkowego! Kiedy po Wrocławiu przejedziemy się pociągiem retro?

1
Wrocław usuwał nienawistne napisy w ramach Światowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową

Wrocław usuwał nienawistne napisy w ramach Światowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową

21 marca 2023
Światowy Dzień Zespołu Downa. Dziś zakładamy skarpetki nie do pary

Światowy Dzień Zespołu Downa. Dziś zakładamy skarpetki nie do pary

21 marca 2023
Ciężarówka uderzyła w bariery i wywróciła się! Wypadek na A4 w stronę Wrocławia!

Ciężarówka uderzyła w bariery i wywróciła się! Wypadek na A4 w stronę Wrocławia!

21 marca 2023
Śląsk Wrocław ma nowego napastnika!

Śląsk Wrocław ma nowego napastnika!

21 marca 2023

Ostatnie aktualności

Wrocław usuwał nienawistne napisy w ramach Światowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową
Wiadomości

Wrocław usuwał nienawistne napisy w ramach Światowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową

21 marca 2023
Światowy Dzień Zespołu Downa. Dziś zakładamy skarpetki nie do pary
Ważne

Światowy Dzień Zespołu Downa. Dziś zakładamy skarpetki nie do pary

21 marca 2023
Ciężarówka uderzyła w bariery i wywróciła się! Wypadek na A4 w stronę Wrocławia!
Na sygnale

Ciężarówka uderzyła w bariery i wywróciła się! Wypadek na A4 w stronę Wrocławia!

21 marca 2023
Śląsk Wrocław ma nowego napastnika!
Sport

Śląsk Wrocław ma nowego napastnika!

21 marca 2023
DOLNY ŚLĄSK: 31-latek poniżał, bił i okradał swoją babcię. Odpowie za to przed sądem
Dolny Śląsk

DOLNY ŚLĄSK: 31-latek poniżał, bił i okradał swoją babcię. Odpowie za to przed sądem

21 marca 2023
Weekend dłuższego spania. Zmiana czasu już w najbliższą niedzielę
Ważne

Pamiętajcie o zmianie czasu z zimowego na letni! To już w ten weekend

21 marca 2023

WrocławskieFakty.pl - wiarygodne informacje z Wrocławia i regionu. Sprawdzone fakty i opinie.

Social Media

Polityka prywatności
Redaktor naczelny: Dariusz Nowakowski
Zastępca redaktora naczelnego: Filip Macuda

Kategorie

  • Biznes
  • Blisko Wrocławia
  • Długołęka
  • Dolny Śląsk
  • Dzieje się
  • Edukacja
  • Felieton
  • Handel
  • Inne
  • Komunikacja
  • Kultura
  • Na sygnale
  • Oświadczenie
  • Polityka
  • Rozkład Jazdy
  • Sport
  • Syców
  • Ważne
  • Wiadomości
  • Wideo/Galerie
  • Wrocław
  • Wywiad

Ostatnie aktualności

Wrocław usuwał nienawistne napisy w ramach Światowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową

Wrocław usuwał nienawistne napisy w ramach Światowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową

21 marca 2023
Światowy Dzień Zespołu Downa. Dziś zakładamy skarpetki nie do pary

Światowy Dzień Zespołu Downa. Dziś zakładamy skarpetki nie do pary

21 marca 2023
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
    • Wrocław
    • Dolny Śląsk
  • Polityka
  • Na sygnale
  • Wrocławskie Fakty TV
  • Sport
  • Kultura
  • Biznes
  • Edukacja
  • Handel

© 2022 WroclawskieFakty.pl

Drogi użytkowniku
Po zapoznaniu się z niniejszą informacją, poprzez kliknięcie na „Przejdź do serwisu” lub zamknięcie tego okna zgadzasz się na to, aby Twoje dane osobowe były przetwarzane
w taki sposób jaki został omówiony w regulaminie oraz niniejszej polityce (https://wroclawskiefakty.pl/polityka-prywatnosci)

PRZEJDŹ DO SERWISU
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
SAVE & ACCEPT