Wątkiem przewijającym się przez całą wystawę jest zagadnienie perspektywy. W prezentowanych na wystawie pracach artyści przyglądają się bowiem nie tylko przestrzeni kosmicznej jako takiej, ale również granicom i relacjom wyznaczanym między tym, co ziemskie, a tym, co pozaziemskie.
Spoglądanie na Błękitną Planetę z zewnątrz, nawet jeśli ma być próbą wyobrażenia sobie, jak mogłyby postrzegać ją istoty z obcych cywilizacji, nieuchronnie wpisuje się jednak w optykę antropocentryczną. Przyjęcie perspektywy obserwatora Ziemi z oddalenia w przypadku kosmonautów ma wytwarzać specyficzne doświadczenie estetyczne, któremu towarzyszy także poczucie kruchości naszej planety i jednocześnie wspólnoty ludzkości. Przez amerykańskiego pisarza Franka White’a doświadczenie to nazwane zostało efektem oglądu (ang. overview effect). W książce The Overview Effect – Space Exploration and Human Evolution autor twierdzi, że jest ono także dostępne na mniejszą skalę np. przy lataniu samolotem – niewykluczone, że może być również zapośredniczone przez sztukę.
Tematem drugiej odsłony cyklu wystawienniczego CALLART, prezentującego dzieła z kolekcji Muzeum Współczesnego Wrocław i Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, jest kosmos. Wystawa odzwierciedla wewnętrzne zróżnicowanie i wielowątkowość samej kosmologii jako nauki dotyczącej nie tylko pochodzenia, ale także ewolucji i struktury wszechświata – zagadnień, których nie da się zredukować wyłącznie do problemów badawczych z zakresu fizyki czy astronomii, ale które zawierają w sobie pytanie o granice poznania, naturę czasu, przestrzeni i praw przyrody, istnienie życia w kosmosie czy wreszcie miejsca człowieka we wszechświecie.
Wystawa „Callart 2 – The overview effect” – Muzeum Współczesne – Wrocław – ekspozycja dostępna do 25 września 2023
