#WrocławskiePostacie (4): Edyta Stein – wrocławianka, ofiara nazistowskiego terroru

Rok 2022 ogłoszono we Wrocławiu jej rokiem. Ponad 80 lat temu zginęła tragicznie w obozie koncentracyjnym Auschwitz – Birkenau. Była ofiarą niemieckiego nazistowskiego terroru. Mowa o Edycie Stein – bohaterce czwartego tekstu z cyklu tekstu z cyklu #WrocławskiePostacie!

#WrocławskiePostacie to cykl tekstów w których przedstawiamy, przypominamy, opowiadamy osoby, które zapisały się w historii naszego miasta. To wybitni naukowcy, sportowcy, badacze, aktorzy, politycy, lekarze – ludzie, których łączy jedno słowo – WROCŁAW!

Edyta Stein przyszła na świat 12 października 1891 roku we Wrocławiu. W wieku 6 lat rozpoczęła naukę w Gimnazjum Żeńskim im. Cesarzowej Wiktorii, które mieściło się w dawnym pałacu książąt opolskich przy Ritterplatz 1. Obecnie jest to plac Nankiera 1. Kolejne nauki pobierała w liceum przy szkole im. Wiktorii (obecne I LO we Wrocławiu).

Na Śląskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma (dziś UWr) studiowała filologię germańską, filozofię, historię i psychologię. Aktywnie uczestniczyła w życiu zarówno studenckim i politycznym. Walczyła o prawa kobiet i edukację dla nich. Była kobietą inteligentną i świadomą. Nauki pobierała także na uczelniach we Fryburgu i Getyndze.

Choć początkowo deklarowała się jako ateistka, nawróciła się. Przeszła na katolicyzm, a w wieku 41 lat, w 1933 roku wstąpiła do klasztoru karmelitanek w Kolonii. Przyjęła wówczas imię Teresa Benedykta od Krzyża. Już podczas I wojny światowej była sanitariuszką chcącą nieść pomoc.

Niestety, ze względu na prześladowania Żydów, w 1938 roku musiała zostać przeniesiona do Holandii. Po tym jak ten kraj został zajęty przez Niemców, została zatrzymana. Masowe aresztowania katolików pochodzenia żydowskiego spowodowane były ogłoszeniem listu pasterskiego episkopatu holenderskiego w obronie Żydów.

Po raz ostatni widziano ją…we Wrocławiu. 7 sierpnia na Dworcu Głównym. Została wywieziona do obozu Auschwitz-Birkenau i tam – 9 sierpnia – zmarła śmiercią tragiczną. Została zagazowana.

W 1987 roku Jan Paweł II beatyfikował ją, zaś 8 kwietnia 1997 roku podpisał dekret kanonizacji ogłaszając ją świętą. 1 października 1999 została ogłoszona przez Stolicę Apostolską patronką Europy

Wrocław także o niej nie zapomniał. W dawnym domu Steinów działa Towarzystwo im. Edyty Stein, zaś w kościele św. Michała znajduje się poświęcona jej kaplica. Niestety skradziono z niej relikwię. Był nią fragment habitu zakonnego święte. Jest także patronką Prywatnego Gimanzjum Salezjańskiego, zaś przy ul. Kuźniczej 35 znajduje się tablica ku czci Edyty Stein.

– Edyta Stein to wyjątkowa postać w ponadtysiącletniej historii Wrocławia. Wybitna uczona zaliczana do czołówki filozofów XX wieku miała duży wpływ na sposób myślenia współczesnego człowieka. Jest jedną z grona sześciorga katolickich patronów i patronek Europy. Europejka kochająca swoją niemiecką ojczyznę, a jednocześnie cierpiąca z powodu nazistowskiego reżimu – powiedział dr Marek Mutor, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia.

2022 rok – w osiemdziesięciolecie rocznicy śmierci – ustanowiono rokiem Edyty Stein we Wrocławiu. Jeden z tramwajów MPK Wrocław został nazwany jej imieniem.

– Na patronów wrocławskich tramwajów wybieramy postaci wybitne, zasłużone, ważne dla lokalnej społeczności. Edyta Stein doskonale się w te ideę wpisuje. To wrocławianka, filozofka, patronka Europy. Zginęła w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Uważała, że prawda i miłość idą ze sobą w parze. To przesłanie dziś bardzo aktualne. Rok 2022 we Wrocławiu ogłoszono jej rokiem. To idealny moment, by przypomnieć ją samą i jej niezłomną postawę – mówił wówczas Krzysztof Balawejder, prezes MPK Wrocław.

Podczas uroczystości obecny był również Paul Gordon – wnuk Elzy Gordon, siostry Edyty Stein. Krewny św. Teresy Benedykty od Krzyża nie krył swojego wzruszenia w trakcie trwania spotkania.

– To dla mnie wielka radość, że mogę być dzisiaj tu, we Wrocławiu, miejscu tak ważnym dla mojej rodziny. Rocznica śmierci Edyty Stein przywołuje trudne monety, ale jest bardzo ważnym wyrazem pamięci o tamtych trudnych czasach – mówił Paul Gordon.

Edyta Stein przyszła na świat 12 października 1891 roku we Wrocławiu. W wieku 6 lat rozpoczęła naukę w Gimnazjum Żeńskim im. Cesarzowej Wiktorii, które mieściło się w dawnym pałacu książąt opolskich przy Ritterplatz 1. Obecnie jest to plac Nankiera 1. Kolejne nauki pobierała w liceum przy szkole im. Wiktorii (obecne I LO we Wrocławiu).

Na Śląskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma (dziś UWr) studiowała filologię germańską, filozofię, historię i psychologię. Aktywnie uczestniczyła w życiu zarówno studenckim i politycznym. Walczyła o prawa kobiet i edukację dla nich. Była kobietą inteligentną i świadomą.  Nauki pobierała także na uczelniach we Fryburgu i Getyndze.

Choć początkowo deklarowała się jako ateistka, nawróciła się. Przeszła na katolicyzm, a w wieku 41 lat, w 1933 roku wstąpiła do klasztoru karmelitanek w Kolonii. Przyjęła wówczas imię Teresa Benedykta od Krzyża. Już podczas I wojny światowej była sanitariuszką chcącą nieść pomoc.

Niestety, ze względu na prześladowania Żydów, w 1938 roku musiała zostać przeniesiona do Holandii. Po tym jak ten kraj został zajęty przez Niemców, została zatrzymana. Masowe aresztowania katolików pochodzenia żydowskiego spowodowane były ogłoszeniem listu pasterskiego episkopatu holenderskiego w obronie Żydów. 

Po raz ostatni widziano ją…we Wrocławiu. 7 sierpnia na Dworcu Głównym. Została wywieziona do obozu Auschwitz-Birkenau i tam – 9 sierpnia – zmarła śmiercią tragiczną. Została zagazowana.

W 1987 roku Jan Paweł II beatyfikował ją, zaś 8 kwietnia 1997 roku podpisał dekret kanonizacji ogłaszając ją świętą.

1 października 1999 została ogłoszona przez Stolicę Apostolską patronką Europy

Wrocław także o niej nie zapomniał. W dawnym domu Steinów działa Towarzystwo im. Edyty Stein, zaś w kościele św. Michała znajduje się poświęcona jej kaplica. Niestety skradziono z niej relikwię. Był nią fragment habitu zakonnego święte. Jest także patronką Prywatnego Gimanzjum Salezjańskiego, zaś przy ul. Kuźniczej 35 znajduje się tablica ku czci Edyty Stein.

Edyta Stein to wyjątkowa postać w ponadtysiącletniej historii Wrocławia. Wybitna uczona zaliczana do czołówki filozofów XX wieku miała duży wpływ na sposób myślenia współczesnego człowieka. Jest jedną z grona sześciorga katolickich patronów i patronek Europy. Europejka kochająca swoją niemiecką ojczyznę, a jednocześnie cierpiąca z powodu nazistowskiego reżimu – powiedział dr Marek Mutor, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia.

2022 rok – w osiemdziesięciolecie rocznicy śmierci – ustanowiono rokiem Edyty Stein we Wrocławiu. W sierpniu poprzedniego roku jeden z tramwajów MPK Wrocław został nazwany jej imieniem.

Na patronów wrocławskich tramwajów wybieramy postaci wybitne, zasłużone, ważne dla lokalnej społeczności. Edyta Stein doskonale się w te ideę wpisuje. To wrocławianka, filozofka, patronka Europy. Zginęła w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Uważała, że prawda i miłość idą ze sobą w parze. To przesłanie dziś bardzo aktualne. Rok 2022 we Wrocławiu ogłoszono jej rokiem. To idealny moment, by przypomnieć ją samą i jej niezłomną postawę – mówił wówczas Krzysztof Balawejder, prezes MPK Wrocław.

Podczas uroczystości obecny był również Paul Gordon – wnuk Elzy Gordon, siostry Edyty Stein. Krewny św. Teresy Benedykty od Krzyża nie krył swojego wzruszenia w trakcie trwania spotkania.

To dla mnie wielka radość, że mogę być dzisiaj tu, we Wrocławiu, miejscu tak ważnym dla mojej rodziny. Rocznica śmierci Edyty Stein przywołuje trudne monety, ale jest bardzo ważnym wyrazem pamięci o tamtych trudnych czasach – mówił Paul Gordon.