W najlepszym polskim guście muzycznym – kwartety smyczkowe op. 1 Józefa Elsnera

Dla każdego muzyka i melomana odkrycie nowego dzieła to ogromna radość i satysfakcja. Jeżeli dodatkowo pochodzi z odległej przeszłości i wiadomo, że z jakichś względów nie było dostępne współczesnym słuchaczom, emocje związane z jego przywróceniem rosną. Historia muzyki zna mnóstwo podobnych przypadków i za każdym razem, gdy taka sytuacja ma miejsce, świat miłośników muzyki jest poruszony.

Nie inaczej dzieje się w przypadku Kwartetów smyczkowych op. 1 Józefa Elsnera. Cykl trzech utworów do niedawna nie funkcjonował w przestrzeniach koncertowych w ogóle. Jedyny znany i zachowany egzemplarz nut uległ rozproszeniu, wykonanie kwartetów było więc niemożliwe. Stan wiedzy na temat skatalogowanych dzieł Elsnera opierał się na badaniach z lat 60. XX wieku. Dopiero w latach 2012 i 2013 odbyły się nowe kwerendy, na podstawie których powstał katalog dzieł instrumentalnych kompozytora. Szczególnie istotne wydają się badania dr Julii Gołębiowskiej, która w roku 2013 skompletowała wiedeńskie źródło nutowe Kwartetów smyczkowych op. 1, będące podstawą niniejszego nagrania. Nieskatalogowane materiały znajdują się w Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu, które to ma swą siedzibę w tym samym budynku co słynne Musikverein.

Tak oto 220 lat po ich publikacji znów możemy cieszyć się muzyką wyjątkową, zaskakującą i przynoszącą wiele satysfakcji. Należy bowiem wspomnieć, iż trzy kwartety „du meilleur gout polonois” (w najlepszym guście polskim) wyszły spod pióra kompozytora w historii muzyki polskiej niezwykłego. Ogrom wysiłku podejmowanego dla rozwoju muzyki polskiej, założenie pierwszego konserwatorium muzycznego w Warszawie, organizacja niezliczonej liczby koncertów, działalność publicystyczna – wszystko to zadecydowało o wyjątkowości życiowego dorobku kompozytora.

Umiłowanie polskiej kultury, zwłaszcza folkloru i tradycji muzycznej, w znacznym stopniu wpłynęło na całą jego twórczość kompozytorską, jak też na fakt, że jest stawiany w ścisłej czołówce twórców narodowych. Kwartety smyczkowe op. 1 – nagrane na niniejszym krążku po raz pierwszy w historii – stanowią swoistą kwintesencję polskiego stylu.

Mikołaj Zgółka, fragment tekstu zamieszczonego w booklecie dołączonym do płyty

26 lutego br. swoją światową premierę miał nowy album Narodowego Forum Muzyki „Trois quatuors du meilleur goût polonois” op. 1, nagrany na instrumentach historycznych przez Mikołaja Zgółkę (I skrzypce), Zbigniewa Pilcha (II skrzypce), Dominika Dębskiego (altówka) oraz Jarosława Thiela (wiolonczela). Płyta jest światową premierą fonograficzną niedawno na nowo odkrytych Kwartetów smyczkowych op. 1 Józefa Elsnera. Nagrania dokonano w doskonałej akustycznie Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki. Reżyseria nagrania i montaż: Aleksandra Nagórko, Agnieszka Szczepańczyk, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko (CD Accord).

Płytę można kupić w Kasie NFM, w księgarni Niskie Łąki oraz online w NFM Shop. Projekt „Wolność słyszana dźwiękami” dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.