Wrocławskie Fakty

WIDEO

WYWIAD

FELIETON

POLITYKA

KONTAKT

SZUKAJ

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
    • Wrocław
    • Dolny Śląsk
  • Polityka
  • Na sygnale
  • Wrocławskie Fakty TV
  • Sport
  • Kultura
  • Komunikacja i Rozkład Jazdy
  • Zdrowie
Wrocławskie Fakty
  • Aktualności
    • Wrocław
    • Dolny Śląsk
  • Polityka
  • Na sygnale
  • Wrocławskie Fakty TV
  • Sport
  • Kultura
  • Komunikacja i Rozkład Jazdy
  • Zdrowie
Wrocławskie Fakty
Home Kultura

Strajk sierpniowy w 1980 roku – jak we Wrocławiu tłum zamienił się w społeczeństwo obywatelskie [ARCHIWALNE FOTO]

KK przez KK
22 sierpnia 2024
w Kultura, Wiadomości, Wrocław
0
Strajk sierpniowy w 1980 roku

Strajk w Zajezdni nr VII. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Wiesław Dębicki

O świcie 26 sierpnia 1980 r. Tomasz Surowiec, Czesław Stawicki i Bohdan Jetz zablokowali dwoma autobusami bramę wyjazdową wrocławskiej w zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu – na ulice stolicy Dolnego Śląska nie wyjechał żaden autobus.

W ten sposób w najmniejszej wrocławskiej zajezdni Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego rozpoczął się strajk solidarnościowy z robotnikami Wybrzeża. Tej fali nikt nie mógł już zatrzymać. Wysłano delegatów do pozostałych zajezdni, komunikacja miejska stanęła w całym mieście, a mieszkańcy stolicy Dolnego Śląska poczuli, że coś zaczyna się dziać. W miejscu, gdzie narodziła się wrocławska „Solidarność” znajduje się obecnie Centrum Historii Zajezdnia, które opowiada o tych (i nie tylko o tych) wydarzeniach.

O strajkach, które przetaczały się przez całą Polskę wrocławianie dyskutowali już od kilkunastu dni. Wiedzę na ich temat zdobywali słuchając Radia Wolna Europa czy przekazując sobie nielegalne ulotki. Kierowcy i motorniczowie MPK – wożąc mieszkańców miasta – codziennie spotykali się z ich emocjami. Nic dziwnego, że to oni rozpoczęli strajk w sierpniu 1980 roku.

Dwa autobusy Jelcz 043 w bramie wjazdowej do zajezdni autobusowej nr VII. Przed nimi dużo kwiatów, a w górze baner z napisem „Międzyzakładowy Komitet Strajkowy we Wrocławiu”. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski
Brama wjazdowa do zajezdni autobusowej nr VII, dwa autobusy Jelcz 043, transparent „21 x tak” i transparent Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski.
Dwa autobusy Jelcz 043 w bramie wjazdowej do zajezdni autobusowej nr 7, przed nimi kwiaty. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski.

Do kierowców z zajezdni nr VII szybko dołączyły pozostałe zajezdnie i dzięki temu stanęła cała komunikacja miejska we Wrocławiu. Na czele strajku, a później Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS) stanął Jerzy Piórkowski, kierowca z „siódemki”, cieszący się dużym autorytetem wśród załogi na Grabiszyńskiej. Jako członek PZPR stał się również gwarantem bezpieczeństwa dla strajkujących. Jedną z najważniejszych decyzji wrocławskiego MKS-u było ogłoszenie poparcia dla 21 postulatów z Gdańska, co jednoznacznie wskazywało na solidarnościowy charakter strajku. Wkrótce w MKS-ie byli reprezentowani pracownicy ze 176 zakładów pracy z całego Dolnego Śląska. Strajk od samego początku był wspierany przez grupę działaczy opozycji przedsierpniowej ze Studenckiego Komitetu Solidarności, Komitetu Obrony Robotników, Konfederacji Polski Niepodległej czy Towarzystwa Kursów Naukowych. Służyli oni robotnikom nie tylko radami, ale także prowadzili szkolenia jak strajkować i stworzyli sieć informacyjną, za pomocą której informowali mieszkańców Wrocławia o wydarzeniach w strajkowym centrum. W zajezdni powstała prowizoryczna drukarnia, w której powielano Komunikaty MKS-u, które następnie kolportowano w mieście. Informacje docierały także do zachodnich mediów i były nagłaśniane przez Radio Wolna Europa.

Msza św. na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku solidarnościowego z robotnikami z Wybrzeża / Foto: ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia
Msza św. na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku solidarnościowego z robotnikami z Wybrzeża / Foto: ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia
Msza św. na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku solidarnościowego z robotnikami z Wybrzeża; w tle widoczny fragment Zakładów Hutniczo-Przetwórczych Metali Nieżelaznych „Hutmen” / Foto: ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia
Msza św. na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku solidarnościowego z robotnikami z Wybrzeża / Foto: ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia

Msza św. na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku solidarnościowego z robotnikami z Wybrzeża / Foto: ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia
Msza św. na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku solidarnościowego z robotnikami z Wybrzeża; w tle widoczny fragment Zakładów Hutniczo-Przetwórczych Metali Nieżelaznych „HUTMEN” / Foto: ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia
Obchody 1. rocznicy strajków sierpniowych. Jerzy Piórkowski odsłania tablicę upamiętniającą strajk w sierpniu 1980 r. umieszczoną na terenie zajezdni autobusowej nr VII przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu [na tablicy napis: „Tu rodziła się wrocławska Solidarność…”]
Strajk w Zajezdni nr VII. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Wiesław Dębicki

Strajk w MPK oznaczał brak funkcjonowania komunikacji miejskiej. Jednakże pomimo tej niedogodności wrocławianie tłumnie wspierali strajkujących wyrażając tym samym solidarność z ich akcją. Pod płotem zajezdni nr VII codziennie przebywało setki, jeśli nie tysiące osób, które przynosiły jedzenie, picie, koce. Za akty solidarności z robotnikami należy uznać także msze święte odbywające się na terenie zajezdni – 29 i 31 sierpnia – obie celebrowane przez Stanisława Orzechowskiego, a także koncert artystów Opery Wrocławskiej. Odbył się on 31 sierpnia około południa.

Jedną z najciekawszych form wsparcia strajkujących w zajezdni stał się koncert utworów patriotycznych w wykonaniu artystów z Opery Wrocławskiej pod batutą dyrektora opery Roberta Satanowskigo. Jego obecność była sporym zaskoczeniem, ponieważ był to człowiek mocno związany z ówczesną komunistyczną władzą – mówi historyk z Centrum Historii Zajezdnia dr Kamil Borecki.

 

Orkiestra na terenie zajezdni autobusowej nr VII. Widoczne osoby, to Barbara Lewandowska, Jan Szczerek i Józef Freus. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski
Widoczna część orkiestry Opery Wrocławskiej (instrumenty dęte) przed halą zajezdni autobusowej nr VII. Widoczni m.in. Zbigniew Marynowski, Roman Astriab, Stefan Małek, Roman Augustyn, Ryszard Rybczyński. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski
Na pierwszym planie solista Opery Wrocławskiej Mariusz Majewski. W tle orkiestra Opery Wrocławskiej i hala zajezdni autobusowej nr VII. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski
Orkiestra Opery Wrocławskiej na terenie zajezdni autobusowej nr VII. W centrum Krzysztof Zimowski i Grzegorz Jakubowski, na lewo od nich Stanisław Grabiec. W tle widoczne autobusy Jelcz 043. Ze zbiorów Centrum Historii Zajezdnia / Foto: Tomasz Gardziejewski

Ostatniego dnia sierpnia podpisano w Gdańsku porozumienia, w których władze przyjęły 21 postulatów. Nie zakończyło to jednak strajku na Dolnym Śląsku. Oczekiwano bowiem na przyjazd delegatów wysłanych do Gdańska, którzy mieli przywieźć dokument potwierdzający porozumienie. Wrocławscy wysłannicy wrócili 1 września ok. 4 rano i wówczas strajk mógł się zakończyć. Ciekawostką jest, że jechali samochodem wojewody gdańskiego, aby jak najszybciej dotrzeć do stolicy Dolnego Śląska.

Tak narodziła się wrocławska „Solidarność”. Sami strajkujący podkreślają, że przyszli na strajk jako tłum, a wyszli jako wrocławianie. Tak narodziło się społeczeństwo obywatelskie Wrocławia. A dziś w tej słynnej zajezdni nr VII działa Centrum Historii Zajezdnia, nowoczesne i interaktywne muzeum, w którym pokazano, jak narodził się współczesny Wrocław.

To tu w nowoczesny i multimedialny sposób opowiadamy historię Wrocławia po 1945 roku, ze szczególnym uwzględnieniem tego wielkiego ruchu sprzeciwu i nadziei, jakim była w latach 80. ubiegłego wieku „Solidarność” – zapewnia rzecznik prasowy Centrum Historii Zajezdnia Adam Pacześniak.

 

Jak każdego roku główne obchody rocznicy strajku w zajezdni autobusowej nr VII odbędą się przed Centrum Historii Zajezdnia, gdzie w sobotę 24 sierpnia na koncercie „Tu zaczyna się Wrocław” zagrają Voo Voo z Leszkiem Możdżerem i O.S.T.R. W niedzielę 25 sierpnia – w ramach oficjalnych obchodów 44. rocznicy rozpoczęcia zwycięskiego strajku – o godz. 10:00 zostaną złożone kwiaty na grobach Kazimierza Michalczyka, Piotra Bednarza i Marii Zapart na Cmentarzu Osobowickim, o godz. 12:00 zostanie odprawiona będzie Msza św. w kościele pw. Św. Klemensa Dworzaka przy al. Pracy, a następnie (ok. godz. 13:30) złożone zostaną kwiaty przed tablicą poświęconą „Solidarności” przy ul. Grabiszyńskiej 184. Świętujmy razem to wielkie zwycięstwo!

Poprzez: zajezdnia.org
Tagi: czas wolnyedukacjakulturaspołeczeństwo
UdostępnijUdostępnijUdostępnij
Poprzedni wpis

„Lord of Lasers” – zapowiada się spektakularne widowisko we Wrocławiu

Następny wpis

Dieta śródziemnomorska może obniżyć ryzyko zawału serca i udaru mózgu

Następny wpis
Dieta śródziemnomorska może

Dieta śródziemnomorska może obniżyć ryzyko zawału serca i udaru mózgu

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz jeszcze

  • Najnowsze
  • Komentowane
  • Popularne
Na Tarczyński Arenie Wrocław

Na Tarczyński Arenie Wrocław będzie się działo przez cały czerwiec

6 czerwca 2025
Pływalnia Letnia Orbita otwiera

Pływalnia Letnia Orbita otwiera sezon

6 czerwca 2025
Rozpoczyna się przebudowa dworca kolejowego w Oławie

Rozpoczyna się przebudowa dworca kolejowego w Oławie

9 czerwca 2025
Frida premiera baletowa

„Frida” – premiera baletowa w Operze Wrocławskiej

6 czerwca 2025
Jesień Katarzyny Minkowskiej

„Jesień” Katarzyny Minkowskiej na zakończenie sezonu

11 czerwca 2025
Inicjatywa studentów Uniwersytetu

Inicjatywa studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – pierwszy w Polsce Studencki Fundusz Inwestujący na Rynku Kapitałowym

11 czerwca 2025
Wrocławskie restauracje na

Wrocławskie restauracje na kartach Michelin

11 czerwca 2025
Renoma kończy 95 lat

Renoma kończy 95 lat – wrocławska ikona modernizmu w nowej roli centrum życia miejskiego

11 czerwca 2025

Reklama

timcatering katering

Ostatnie aktualności

Jesień Katarzyny Minkowskiej
Kultura

„Jesień” Katarzyny Minkowskiej na zakończenie sezonu

11 czerwca 2025
Inicjatywa studentów Uniwersytetu
Biznes

Inicjatywa studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – pierwszy w Polsce Studencki Fundusz Inwestujący na Rynku Kapitałowym

11 czerwca 2025
Wrocławskie restauracje na
Biznes

Wrocławskie restauracje na kartach Michelin

11 czerwca 2025
Renoma kończy 95 lat
Inne

Renoma kończy 95 lat – wrocławska ikona modernizmu w nowej roli centrum życia miejskiego

11 czerwca 2025
Mistrzostwa Polski Karate WKF
Sport

Mistrzostwa Polski Karate WKF Juniorów Młodszych, Juniorów i Młodzieżowców – z udziałem wrocławskiej reprezentacji

10 czerwca 2025
Młodzieżowe Domy Kultury już
Edukacja

Młodzieżowe Domy Kultury – już zapraszają na nowy semestr

10 czerwca 2025

WrocławskieFakty.pl - wiarygodne informacje z Wrocławia i regionu. Sprawdzone fakty i opinie.

Social Media

Polityka prywatności
Kontakt

Kategorie

  • Biznes
  • Blisko Wrocławia
  • Długołęka
  • Dolny Śląsk
  • Dzieje się
  • Edukacja
  • Felieton
  • Handel
  • Inne
  • Komunikacja i Rozkład Jazdy
  • Kultura
  • Na sygnale
  • Oświadczenie
  • Polityka
  • Rozkład Jazdy
  • Sport
  • Syców
  • Ważne
  • Wiadomości
  • Wideo/Galerie
  • Wrocław
  • Wywiad
  • Zdrowie

Ostatnie aktualności

Jesień Katarzyny Minkowskiej

„Jesień” Katarzyny Minkowskiej na zakończenie sezonu

11 czerwca 2025
Inicjatywa studentów Uniwersytetu

Inicjatywa studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – pierwszy w Polsce Studencki Fundusz Inwestujący na Rynku Kapitałowym

11 czerwca 2025
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
    • Wrocław
    • Dolny Śląsk
  • Polityka
  • Na sygnale
  • Wrocławskie Fakty TV
  • Sport
  • Kultura
  • Komunikacja i Rozkład Jazdy
  • Zdrowie

© 2022 WroclawskieFakty.pl

Drogi użytkowniku
Po zapoznaniu się z niniejszą informacją, poprzez kliknięcie na „Przejdź do serwisu” lub zamknięcie tego okna zgadzasz się na to, aby Twoje dane osobowe były przetwarzane
w taki sposób jaki został omówiony w regulaminie oraz niniejszej polityce (https://wroclawskiefakty.pl/polityka-prywatnosci)

PRZEJDŹ DO SERWISU
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
SAVE & ACCEPT