Narodowy Bank Polski poinformował, że od dzisiaj dostępna jest w sprzedaży srebrna moneta kolekcjonerska „Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 r.”. Moneta o nominale 20 zł jest wykonana ze srebra o próbie Ag 925, jest oksydowana, ma średnicę 38,61 milimetra i masę 28,28 grama. Zostanie wyemitowana w nakładzie do 12 000 sztuk.
Rewers monety symbolicznie przedstawia wydarzenia z 17 września 1939 r. – polskiemu żołnierzowi walczącemu z niemieckim najeźdźcą wbija nóż w plecy czerwonoarmista. Napis na awersie głosi: „WE WRZEŚNIU 1939 NAPADNIĘCI PRZEZ ARMIE NIEMIECKĄ I BOLSZEWICKĄ – MY POLACY – OFIARĄ KRWI BRONILIŚMY WOLNOŚCI LUDÓW, HONORU I RELIGII”.
Wizerunki wykorzystane w projekcie monety pochodzą z medalu „Rok 1939″, którego autorem jest znany rzeźbiarz Józef Gosławski (1908–1963). Projekt medalu powstał z głębokiej wewnętrznej potrzeby twórcy – w ten sposób skomentował on tragiczny moment historyczny, którego był świadkiem. Artysta nie mógł za życia eksponować swojego dzieła, zalał gipsem złożone razem obydwie strony medalu i przechowywał je w tej formie. Dopiero w 2009 r. rodzina zdecydowała się na upublicznienie medalu.
Sowiecka agresja we wrześniu 1939 r. była ciosem w plecy dla Wojska Polskiego, toczącego wówczas krwawe zmagania z Niemcami. Nie spotkała się z zorganizowanym oporem, ponieważ dowództwo Wojska Polskiego przygotowując plan na wypadek wojny z Niemcami, zakładało neutralność ZSSR, toteż siły pozostawione przy granicy sowieckiej były symboliczne.
Niemniej 17 września 1939 r. formacje Korpusu Ochrony Pogranicza podjęły walkę. Bohaterski opór nielicznych strażnic na pograniczu opóźnił działania agresora. Do historii chwały oręża polskiego przeszła obrona Grodna, jak również walki kawalerii pod Skidlem i pod Kodziowcami, gdzie sukces bojowy odniósł 101. pułk ułanów pod dowództwem mjr. Stanisława Żukowskiego. Dowódca KOP gen. Wilhelm Orlik-Rückemann na czele Grupy KOP przez dwa tygodnie skutecznie ścierał się z Sowietami, m.in. w okolicach Sarn, w bitwie o Ratno, Szack i pod Wytycznem. Z kolei 3. Pułk Piechoty KOP płk. Zdzisława Zajączkowskiego stoczył bój w rejonie miejscowości Borowicze, Nawóz i Janówka na Polesiu. Nowogródzka Brygada Kawalerii walczyła w okolicy Woli Sudkowskiej i Władypola. Również wojska pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga odniosły zwycięstwa pod Jabłoniem i Milanowem.
Na północno-wschodnich terenach gen. Józef Olszyna-Wilczyński starał się zorganizować opór przed Armią Czerwoną. Sytuację utrudniały akty dywersyjne dokonywane przez mniejszości narodowe, których zorganizowane grupy atakowały oddziały Wojska Polskiego i dopuszczały się mordów na pojedynczych lub nielicznych grupach polskich żołnierzy oraz na przedstawicielach administracji państwowej i ich rodzinach.
W obronie granicy państwa oprócz wojska brała także udział ludność cywilna, szczególnie harcerze i młodzież szkolna. Ich wsparcie świadczyło o imperatywie obrony polskości na Kresach wschodnich.
Srebrną monetę „Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 r.” można kupić w Oddziałach Okręgowych NBP i sklepie internetowym NBP Kolekcjoner w cenie 290 zł.
Więcej informacji można znaleźć w „Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 r.”
Monety i banknoty kolekcjonerskie NBP są sprzedawane w opakowaniu handlowym wraz z certyfikatem.
Kolejna emisja jest zaplanowana na 14 września 2023 r. Tego dnia Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu monetę kolekcjonerską o nominale 10 zł – „30. rocznica wycofania wojsk sowieckich z Polski”.
Kontakt dla kolekcjonerów: e-mail [email protected], tel. +48 22 185 17 05
Kontakt dla mediów: e-mail [email protected], tel. +48 22 185 2012
Informacja prasowa: Narodowy Bank Polski
