Restart Baltic Sea Region – skuteczny system pomocy przedsiębiorstwom w kryzysie

Jak stworzyć skuteczny system pomocy przedsiębiorstwom w kryzysie? Firma boryka się z trudnościami, traci płynność finansową, odchodzą kluczowi pracownicy, rezygnują klienci, brakuje pomysłów i finansów na przetrwanie czy rozwój… to problem wielu przedsiębiorstw. Z pomocą przychodzi im finansowany ze środków unijnych projekt Restart BSR.

Ogólnoświatowa pandemia wirusa COVID-19 jest obecnie wielkim wyzwaniem dla wielu gospodarek, a łagodzenie jej skutków będzie długofalowym i trudnym procesem. Problem zapobiegania upadłości firm od lat w Europie nie był traktowany jako coś, czym należy zająć się i wdrożyć systemowo. Wiele firm dziś boryka się z trudnościami, traci płynność finansową, rezygnują klienci, brakuje pomysłów i finansów na przetrwanie czy rozwój.

Obecnie nie ma w naszym kraju jednolitego i skutecznego systemu pomocy takim firmom, a przedsiębiorstwa na skraju upadłości traktowane były dotąd wręcz jak „zło konieczne” i nie mogły uzyskać pomocy czy fachowego doradztwa, jakie kroki podjąć, aby uratować sytuację czy zminimalizować upadek. Tak było i jest nadal także w wielu krajach europejskich.

Na szczęście od kilku lat zmienia się podejście do budowania narzędzi prawnych i ekonomicznych oraz zaczyna się powoli tworzyć system pomocy w formie doradztwa i monitoringu. Jak wiadomo, upadek firmy rodzi szereg dalszych konsekwencji – od finansowych, po utratę pracy wielu ludzi, problemy społeczne, rodzinne czy nawet psychiczne i egzystencjalne. Warto jest więc podać rękę „tonącemu”, aby uratować firmę, ludzi i majątek, a czasem nawet rodzinę.

• Pomocna dłoń Unii Europejskiej

Unia Europejska w wydanej Dyrektywie z 20 czerwca 2019 r. (COM/2016/0723- 2016/0359) narzuca na państwa członkowskie wypracowanie podejść i mechanizmów dla takiej pomocy. Wiele dzieje się także na gruncie rządowym – wprowadzenie Polityki Nowej Szansy, prace przy Ministerstwie Sprawiedliwości nad tworzeniem nowego prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego czy projekty w Ministerstwie Rozwoju i Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Ogromne znaczenie mają także oddolne inicjatywy i projekty finansowane ze środków Unii Europejskiej, podejmowane w ostatnim czasie przez różne podmioty jak Fundacja Firmy Rodzinne z Poznania (w projekcie Early Warning Europe) czy Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca z Wrocławia w projekcie Restart BSR, finansowanym
z funduszy Interreg Baltic Sea Region.

Projekty ze środków INTERREG BSR na region Morza Bałtyckiego to projekty, których celem jest wzmocnienie zintegrowanego rozwoju terytorialnego i współpraca na rzecz bardziej innowacyjnego, bardziej dostępnego i zrównoważonego rozwoju regionu Morza Bałtyckiego. Z tych właśnie środków finansowany jest Program Restart BSR, którego beneficjentem i partnerem wiodącym jest Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca z Wrocławia. Projekt Restart BSR dotyka problemów, które wymagają wspólnej reakcji partnerów z kilku krajów regionu Morza Bałtyckiego, tj. Litwy, Łotwy, Estonii i Polski. Nie bez znaczenia dla projektu jest wykorzystanie doświadczeń Danii, która od 10 lat buduje i rozwija system pomocy firmom, jako pionierski w Europie.

• Innowacje siłą napędową do wyjścia z kryzysu

Głównym celem projektu Restart BSR jest zbudowanie skutecznego systemu pomocy przedsiębiorstwom w kryzysie i zachęcanie właścicieli firm do rozpoczynania nowych przedsięwzięć gospodarczych (tzw. Restarterów). Jednym z ważniejszych celów projektu jest także budowanie potencjału instytucjonalnego różnych podmiotów w celu wspierania przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, takich jak władze rządowe i samorządowe, podmioty wspierające innowacje, instytucje otoczenia biznesu czy organizacje zrzeszające pracodawców. Nic nie odbywa się bez udziału samych zainteresowanych, czyli przedsiębiorców. Stworzone rady doradcze w każdym z krajów projektu składają się z różnych instytucji i podmiotów, w tym z firm, które pomagają tworzyć i oceniać już wypracowane rozwiązania. Ma to tworzyć efekt synergii do jak najlepszego dopasowania elementów systemu pomocy firmom w kryzysie.

Bardzo ważnym elementem w projekcie jest położenie nacisku na innowacje
w procesie budowania potencjału firm jako jeden z kluczowych czynników sukcesu. Jak wiadomo, trudno oczekiwać efektów działając ciągle tymi samymi metodami, stąd innowacje technologiczne czy procesowe mają być siłą napędową w procesie wychodzenia z kryzysu i szukania nowych ścieżek rozwoju. Międzynarodowa praca zespołowa w projekcie Restart BSR opiera się także na koncepcji Design thinking, która w swoim założeniu ma komponent empatii i podejścia do rozwiązywania problemów i tworzenia nowych koncepcji właśnie z uwzględnieniem tego czynnika, co w procesie kryzysowym ma często kluczowe znaczenie.

• Odczarować pojęcie „porażki biznesowej”

Poprzez bazowanie na doświadczeniach Early Warning Europe (EWE), który
z powodzeniem prowadzony był w kilku krajach europejskich, w tym w Polsce, projekt ma stanowić uzupełnienie już wypracowanych metod, a także, poprzez stworzenie tzw. „Strategicznej Road Mapy” przygotowanie wskazówek m.in. dla władz, do jak najskuteczniejszego wdrożenia sprawdzonych rozwiązań. Jeden
z partnerów projektu – Ministerstwo Ekonomii z Łotwy – będzie łącznikiem pomiędzy rządami Litwy, Łotwy, Estonii i Polski w tym obszarze.

Fundacja Firmy Rodzinne z Poznania jest partnerem wspomagającym w projekcie. Jako ekspert i beneficjent programu Early Warning Europe w ostatnich 3 latach zajmowała się realną pomocą przedsiębiorcom, metodami wypracowanymi przez zespół międzynarodowych ekspertów EWE, bazując także na doświadczeniach Danii.

Na różnych etapach realizacji Restart BSR wykorzystujemy wiedzę i doświadczenie Fundacji, która jest jednym z kluczowych partnerów i ekspertów. Jest to dla nas bardzo cenne, iż na gruncie polskim mamy takich ekspertów, czego nie ma w wielu krajach, które muszą budować systemy pomocy od podstaw – podkreśla zastępca dyrektora Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej Dorota Sało.

Dogłębna analiza stanu obecnego, wspólne wypracowanie narzędzi praktycznych i wskazówek dla rozwiązań legislacyjnych będzie kompletnym zestawem dla stworzenia „pakietu pierwszej pomocy” dla wielu firm. Głęboko wierzymy, że projekt będzie miał przełożenie na ustawy i programy, które wejdą na stałe do ram prawnych i ekonomicznych w każdym z krajów, a nie będą działaniami „projektowymi”. Chcemy także odczarować pojęcie „porażki biznesowej” i pokazać, że kolejne próby podejmowania działalności gospodarczej mogą kończyć się sukcesem, a przeszłość może być tylko cenną i wartościową lekcją.

Projekt: Restart BSR – www.restart-bsr.eu

Budżet projektu – 1,6 mln EURO

Partner wiodący – Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca

Partnerzy projektu:

• Design School Kolding – Dania,
• Harju County Enterpreneuship and Development Consultancy – Estonia,
• Vilnius Geadiminas Technical University – Litwa
• Latvian Technological Center Foundation – Łotwa
• Ministerstwo Ekonomii Republiki Łotewskiej – Łotwa

TEKST: Dorota Sało 
– zastępca dyrektora Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej 
– kierownik projektu Restart BSR