Podpisano umowę na przebudowę wału i ulicy Ślęzoujście – najsłabszego ogniwa w ochronie przed powodzią. Urzędnicy przekonują, że Maślice i Pracze będą lepiej chronione przed powodzią. Wykonawca – firma STRABAG Infrastruktura Południe sp. z o.o. – będzie miał 12 miesięcy na realizację zamówienia
4 lipca Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu w siedzibie Rady Osiedla Maślice podpisał umowę z firmą STRABAG Infrastruktura Południe Sp. z o.o. na przebudowę wału przeciwpowodziowego w ciągu ul. Ślęzoujście. Celem inwestycji jest lepsze zabezpieczenie przed powodzią osiedli Maślice i Pracze Odrzańskie oraz modernizacja ulicy Ślęzoujście, co pozwoli na wygodniejsze jej użytkowanie okolicznym mieszkańcom.
W tym roku mija 25 lat od historycznej powodzi we Wrocławiu. Fala kulminacyjna dotarła do stolicy Dolnego Śląska w dniu 12 lipca 1997 roku. Wrocław był największym miastem dotkniętym przez powódź. Wrocławianie zrobili wszystko, by uchronić domy i dobytek przez żywiołem. Pomimo starań pod wodą znalazła się jednak niemal połowa miasta. Zalane zostały osiedla: Kowale, Maślice, Książe Małe, Książe Wielkie, Rakowiec, Widawa, Pracze Odrzańskie i Kozanów. W wyniku powodzi pod wodą znalazł się – tylko na terenie trzech dzisiejszych województw (śląskie, opolskie i dolnośląskie) – obszar o powierzchni ponad 650 km2. Śmierć poniosły 54 osoby. Ok. 106 tyś. osób ewakuowano z zalanych lub zagrożonych terenów. Straty materialne oszacowano na około 12 mld zł, a 7 tys. osób straciło dach nad głową.
Rozpoczynająca się we Wrocławiu inwestycja ma być ostatecznym domknięciem systemu ochrony przeciwpowodziowej miasta, ponieważ ulica Ślęzoujście pełni dwie funkcje – z jednej strony drogi publicznej, z drugiej wału przeciwpowodziowego. Realizacja tego zadania będzie zatem uzupełnieniem prac, które zostały dotychczas wykonane w ramach modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego.
Zakres inwestycji przeciwpowodziowych wykonanych we Wrocławiu w ostatnim dziesięcioleciu jest imponujący. Teraz przyjeżdżają tu inżynierowie i uczeni, żeby zapoznać się z tym, co zostało zrobione. Fizycznie te prace zostały wykonane głównie po roku 2010, choć ich plan był przygotowany już wcześniej. Nie zmodernizowano tylko wałów przy ujściu rzeki Ługowiny, tuż obok Ślęzoujścia – podkreśla dr hab. inż. Czesław Szczegielniak, specjalista w zakresie ochrony przed powodzią, autor „Koncepcji docelowego zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenu Maślic” oraz autor programu przeciwpowodziowego dla Opola, Kędzierzyna-Koźla i Raciborza, ekspert w Sztabie Kryzysowym Wojewody Dolnośląskiego.
Konsultacje z mieszkańcami i wypracowane rozwiązania
Prace nad koncepcją zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenu Maślic rozpoczęły się już kilka lat temu. W ramach prowadzonych konsultacji już w 2019 roku Rada Osiedla zaopiniowała pozytywnie projekt planowanej inwestycji. Ze względu na znaczne koszty miasto zaczęło się starać o pozyskanie środków z innych źródeł. Zdecydowano o włączeniu inwestycji do Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły (POPDOW), który jest dofinansowany ze środków budżetu państwa, Banku Światowego, Banku Rozwoju Rady Europy oraz Funduszy Unijnych i realizowany przez PGW Wody Polskie.
W grudniu 2021 r. przeprowadzono kolejne konsultacje, w tym z przedstawicielami rad osiedli z Maślic i Praczy Odrzańskich oraz członkami Stowarzyszenia „Nasze Maślice”. Dotyczyły one Planu Zarządzania Środowiskiem, w którym przewidziano 110 działań łagodzących oraz 58 monitoringowych. Wśród nich są m.in.: konieczność zapewnienia stałego nadzoru przyrodniczego pełnionego przez multidyscyplinarny zespół ekspertów różnych specjalizacji (botanicy: fitosocjolog i dendrolog, zoolodzy: herpetolog (płazy i gady), ornitolog, chiropterolog (nietoperze) oraz teriolog (ssaki nielatające)), ale także ochrona ptaków poprzez wprowadzenie okresu ochronnego w trakcie lęgów, zabezpieczenie obszaru realizacji inwestycji przed wkraczaniem drobnych zwierząt (w tym płazów), przenoszenie gatunków chronionych roślin i zwierząt, jeżeli wystąpi taka potrzeba, oraz konieczność minimalizacji zajęcia terenu.
Od lat to jeden z głównych priorytetów inwestycyjnych na Maślicach. W latach 2017-2019 uczestniczyliśmy w konsultacjach projektowych, a od 2021 roku jesteśmy w kontakcie ze ZDiUM oraz ZZM w celu realizacji i wdrożenia, dla potrzebnej Maślicom inwestycji, jak najlepszych rozwiązań z punktu widzenia zachowania elementów historii oraz środowiska naturalnego – wyjaśnia Sławomir Czerwiński, wiceprzewodniczący Zarządu Osiedla Maślice.
Inwestycja dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców
To bardzo ważna inwestycja, ponieważ wał przeciwpowodziowy w tym miejscu jest najsłabszym elementem całego wrocławskiego węzła i obecnie nie zabezpiecza wystarczająco Maślic i Praczy Odrzańskich przed powodzią – informuje Tomasz Staruchowicz, dyrektor Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta we Wrocławiu. – Pamiętajmy, że obecny wał został wybudowany w 1903 r., jest wyeksploatowany i nie posiada odpowiedniej szczelności. Dlatego niezbędna jest kompleksowa przebudowa – dodaje.
W przypadku awarii wału, woda objęłaby obszar ok. 6 km kw. i dotknęła ok. 30 tys. wrocławian. Wartość strat powodziowych jest szacowana na blisko 200 milionów złotych
Każda powódź na Maślicach – z roku 1997 i 2010 wskazuje na ogromną wagę tej części wału. Po zakończeniu modernizacji obwałowań Odry i Ślęzy (na odcinku od mostu Maślickiego do ul. Rędzińskiej – przyp. red.) nasyp ul. Ślęzoujście stał się najsłabszym ogniwem w ochronie przed powodzią lewobrzeżnych terenów północno-zachodniej części Wrocławia – przekonuje Grażyna Lange, przewodnicząca Rady Osiedla Maślice. – Prawdopodobieństwo przerwania tego odcinka w czasie kolejnej powodzi jest bardzo wysokie. Wówczas w krótkim czasie zostanie zatopiony obszar od AOW po linię kolejowa i obwałowania Odry oraz Bystrzycy – dodaje.
Ochrona gatunkowa i nasadzenia zastępcze – w trosce o przyrodę
Tereny wokół ul. Ślęzoujście, gdzie będą prowadzone prace, posiadają dogodne warunki dla kształtowania się siedlisk przyrodniczych, dlatego wszelkie prace mają być prowadzone w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu wpływały na środowisko naturalne. Zmianie nie ulegnie również możliwość migracji zwierząt na tym terenie.
Przed rozpoczęciem inwestycji wykonana zostanie inwentaryzacja przyrodnicza przez zespół ekspertów, która pozwoli określić miejsca siedlisk chronionych gatunków fauny i flory – wyjaśnia Tomasz Staruchowicz.
W ramach inwestycji mają także powstać specjalne wygrodzenia dla płazów, uniemożliwiające ich wchodzenie na drogę. Nadzór nad inwestycją będzie pełnić interdyscyplinarny zespół ekspertów. Chronione będą drzewa i krzewy, nieprzewidziane do wycinki. Miasto planuje także nasadzenia kompensacyjne – posadzone zostaną 273 drzewa i ponad 7 tysięcy sztuk krzewów. Zasiane zostanie również 6 tys. metrów kwadratowych trawników. Po przeprowadzonym w dniu grudniu 2021 r. webinarium, które dotyczyło konsultacji Planu Zarządzania Środowiskiem, oraz w wyniku rozmów z Radą Osiedla Maślice, zostały zaproponowane dodatkowe działki dla nasadzeń na Maślicach.
Zachowanie elementów historycznych
Miasto podczas realizacji nowego wału, planuje zachować elementy historyczne ulicy Ślęzoujście.
Pomimo, że konserwator zabytków nie wydał w tym zakresie żadnych zaleceń, uwzględniamy głosy lokalnej społeczności i tam, gdzie to możliwe, chcemy zachować historyczną wartość ulicy – podkreśla dyrektor ZDiUM we Wrocławiu.
Aby zachować charakter ulicy, przewiduje się wykorzystanie kostki kamiennej poprzez jej wbudowanie w możliwe obszary, np. zjazdy wałowe. Dodatkowo planuje się odzyskanie elementów historycznych, jakimi są słupki kamienne i wbudowanie ich w obrębie inwestycji, w miejscach niekolizyjnych.
Co zyskają mieszkańcy dzięki przebudowie Ślęzoujścia?
W wyniku przebudowy ul. Ślęzoujście zyska m.in. nową nawierzchnię, chodnik dla pieszych oraz oświetlenie. Na odświeżonej drodze zostaną także zamontowane progi zwalniające oraz będzie funkcjonowało ograniczenie prędkości do 30 km/h. Droga, zgodnie z przepisami prawa i wymogami technicznymi, zostanie poszerzona do 5 metrów. Modernizacja uwzględnia także udostępnienie drogi rowerzystom w ramach Odrzańskiej Trasy Rowerowej.
Ulica nie straci charakteru rekreacyjnego a znacznie poprawi się bezpieczeństwo i komfort wszystkich użytkowników, w szczególności: rowerzystów, osób starszych, rodziców z dziećmi czy osób z niepełnosprawnościami – mówi Staruchowicz. – Do tej pory ze względu na szerokość ulicy, jej stan techniczny oraz istniejącą nawierzchnię poruszanie się po niej rowerem było bardzo niewygodne czy wręcz niebezpieczne. Wymiana nawierzchni na równą i cichą, z betonu asfaltowego, zapewni wysoki komfort i wygodę przemieszczania się wszystkich użytkowników – dodaje.
Aktualnie tamtędy biegnie droga zbudowana z tzw. kocich łbów, co nie jest szczególnie wygodne ani dla pieszych, ani tym bardziej dla rowerzystów. Zdarza się, że jeżdżą tamtędy nawet samochody ciężarowe. Natomiast po przebudowie powstanie tam piękne, zielone miejsce doskonale do spacerów – tłumaczy Czesław Szczegielniak.
Inwestycja zostanie w części (ok. 30%) sfinansowana ze środków Skarbu Państwa – dzięki podpisanemu we wrześniu 2021 r. porozumieniu z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie i włączenia zadania do Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły (POPDOW). Koszt inwestycji 12,6 mln złotych, z czego kwotę 8 mln finansuje Gmina Wrocław.
