Postępująca dominacja Rosji nad Białorusią – ważny komunikat rzecznika koordynatora służb specjalnych

W ostatnim roku reżim białoruski oraz rosyjska administracja podpisały szereg porozumień i umów, które zacieśniają współpracę między strukturami bezpieczeństwa Rosji i Białorusi.

Część z tych dokumentów ma swoje bezpośrednie powiązania z ochroną granic Państwa Związkowego. Współpraca białorusko-rosyjska ma swoje znaczenie dla oceny wydarzeń na naszej granicy z Białorusią.

W listopadzie 2020 r. białoruskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i rosyjska Rosgwardia podpisały w Moskwie „porozumienie o współpracy”. Dokument ten mówił o wspólnych ćwiczeniach funkcjonariuszy, kooperacji w zakresie porządku publicznego, ochrony obiektów infrastruktury krytycznej i strategicznego znaczenia. Dotykał również kwestii współpracy w zakresie „walki z terroryzmem i ekstremizmem”. Porozumienie to posłużyło do ugruntowania współpracy obu państw, a także dało ramy prawne wsparcia przez Rosję białoruskich struktur OMON-u, kierowanych do pacyfikowania protestów ulicznych i potencjalnych zamieszek. Porozumienie to mogłoby zostać uruchomione np. w przypadku buntu i zamieszek. To właśnie na podstawie tego dokumentu reżim białoruski może poprosić Rosję o pomoc w zapewnieniu „porządku wewnętrznego”.

Kolejne umowy Mińsk i Moskwa podpisały w 2021 r. W marcu prowadzono rozmowy w gronie służb rosyjskich i białoruskich, które skupiały się na współpracy w formacie Państwa Związkowego. Ostatecznie porozumienie podpisano we wrześniu w Soczi. W ramach prowadzonych przez kilka miesięcy rozmów wymieniano się doświadczeniami w zakresie ochrony granic oraz omawiano sposoby przeciwdziałania zagrożeniom stwarzanym przez „czynniki zewnętrzne”.

Wspólne rozmowy i komunikaty kierowane do opinii publicznej na ogół zawierały wątki antyzachodnie. Kolejne dokumenty były prezentowane jako odpowiedź na rzekomą agresję Zachodu.

W czerwcu 2021 r. służba Wywiadu Zagranicznego Rosji i Komitet Bezpieczeństwa Państwowego Białorusi podpisały porozumienie o rozszerzaniu współpracy w zakresie walki z „destrukcyjną działalnością Zachodu”, a także „agresywną polityką USA i państw zachodnich”. Kolejne porozumienie podpisano we wrześniu w Soczi w czasie Kolegium Komitetu Granicznego Państwa Związkowego. W czasie uroczystości podpisania dokumentu omówiono realizację wspólnej polityki granicznej, w tym kwestie zabezpieczenia granic i terenów przygranicznych Państwa Związkowego oraz współpracę służb granicznych Rosji i Białorusi. Podpisano również porozumienie, którego celem było „usprawnienie wspólnych reakcji na naruszenie zewnętrznych granic Państwa Związkowego”.

Ostatnie z szeregu porozumień zawarto 4 listopada w Moskwie. Władimir Putin i Aleksander Łukaszenka omawiali i zaakceptowali wtedy program o pogłębianiu integracji białorusko-rosyjskiej w ramach Państwa Związkowego w latach 2021 – 2023. Zatwierdzono również nową wersję doktryny wojskowej, która zawiera „uzgodnioną i dostosowaną do aktualnej sytuacji bezpieczeństwa” strategię.

Kolejny raz dokument został przygotowany w oparciu o główną tezę dotyczącą neutralizowania „zagrożeń związanych z wrogą aktywnością Zachodu”.

W ostatnim roku Rosja i Białoruś podpisały porozumienia, które budują ramy współpracy służb porządkowych i specjalnych obu państw, a także wspólnej ochrony granicy. W wyniku podpisania tych porozumień konflikt na granicach Państwa Związkowego może być rozwiązywany wspólnie przez służby białoruskie i rosyjskie.

Oznacza to, że kryzys graniczny wytworzony celowo przez reżim Łukaszenki musi być analizowany przez pryzmat współdziałania rosyjskich i białoruskich służb przeciwko Polsce.

Stanisław Żaryn

rzecznik prasowy Ministra Koordynatora Służb Specjalnych