„Nowotwór płuc może się rozwijać po cichu nawet 10 lat zanim pacjent zauważy objawy” – Dolnoślązacy z dostępem do profilaktycznych badań specjalistycznych

Badania wykonywane metodą niskodawkowej tomografii komputerowej mają poprawić świadomość dotyczącą tego schorzenia, poprawić jego wykrywalność na wczesnym etapie rozwoju, a także zwiększyć zasób kadry medycznej przeszkolonej w diagnostyce i leczeniu tej choroby.

Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc dołączyło do Ogólnopolskiego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Płuca. Co roku na Dolnym Śląsku odnotowujemy około 2000 nowych przypadków raka płuca, w 2018 roku na ten typ nowotworu, na terenie naszego województwa zmarło 2057 pacjentów. Dane z realizacji pilotażu onkologicznego wyraźnie wskazują na wysoki odsetek najwyższych stadiów zaawansowania tego nowotworu. Ok 72% pacjentów zgłasza się w trzecim i czwartym stadium zaawansowania, co znacznie zmniejsza zakres możliwości terapeutycznych i szanse na wyzdrowienie.

Badania przesiewowe raka płuca zapewniają pacjentom kompleksowość opieki i ciągłość nadzoru w przypadku wykrycia zmian nowotworowych, co zwiększa wykrywalność nowotworów we wczesnym stadium zaawansowania, dając większe możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, a co za tym idzie większe szanse na zdrowie społeczeństwa – wyjaśnia Ireneusz Pawlak, torakochirurg, onkolog, Dyrektor Medyczny Dolnośląskiego Centrum Onkologii.

Realizacja programu wykrywania raka płuca prowadzona jest w całym kraju, który podzielony został w tym celu na 6 makroregionów. W każdym z nich wybrany został podmiot realizujący badania, a te finansowane będą w 85% z funduszy unijnych i 15% z budżetu państwa.

Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu jest partnerem w konsorcjum, które realizuje program w makroregionie śląskim obejmującym województwa: dolnośląskie, śląskie i opolskie. Pozostali uczestnicy konsorcjum to Śląski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu oraz Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 w Zabrzu. W sumie konsorcjum dysponuje budżetem sięgającym niemal 4 miliony złotych, a projekt będzie realizowany do maja 2023 roku.

Badania niskodawkowym tomografem komputerowym to kolejne działania w zakresie prewencji nowotworowej podejmowane przez marszałkowskie jednostki. Z sukcesem promujemy profilaktykę raka jelita grubego poprzez wykonywanie prostych i szybkich testów na krew utajoną w kale. O tym programie informowaliśmy w naszym portalu.

Chcemy się również skoncentrować na niezwykle niebezpiecznym raku płuca. U większości pacjentów objawy raka płuca pojawiają się, gdy choroba jest silnie zaawansowana, co powoduje, że rak jest trudny do leczenia – wyjaśnia wicemarszałek województwa dolnośląskiego Marcin Krzyżanowski.

W ramach swoich zadań Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc ma możliwość pozyskania około 1000 pacjentów i przeprowadzenia 2370 badań tomografem komputerowym.

Skierowanie do projektu obejmuje:

• osoby w wieku 55-74 lat z konsumpcją tytoniu większą lub równą 20 paczkolat, z okresem abstynencji tytoniowej nie dłuższym niż 15 lat

• osoby w wieku 50-74 lat z konsumpcją tytoniu większą lub równą 20 paczkolat, z okresem abstynencji tytoniowej nie dłuższym niż 15 lat, u których stwierdza się jeden z czynników ryzyka: 1. ekspozycja zawodowa na krzemionkę, beryl, nikiel, chrom, kadm, azbest, związki arsenu, spaliny silników diesla, dym ze spalania węgla kamiennego, sadza; 2. ekspozycja na rad; 3. indywidualna historia zachorowania na raka, przebyty rak płuca, w wywiadzie chłoniak, rak głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu; 4 historia chorób płuc: przewlekła oburacyjna choroba płuc (POChP) lub włóknienie płuc (IPF)

 Ścieżka pacjenta w programie profilaktyki raka płuca obejmuje III etapy:

1. Wizytę kwalifikacyjną – koordynator programu na podstawie ankiet i wywiadu z pacjentem dokonuje jego kwalifikacji do wykonania badania, objaśnia potencjalne dalsze ścieżki postępowania w przypadku wykrycia zmian nowotworowych lub ich braku. Etap ten ma również charakter edukacyjny, koordynator jako osoba przeszkolona w poradnictwie antytytoniowym przedstawi uczestnikowi możliwości pozbycia się nałogu i sposoby walki z nałogiem.
2. Wizyta – badanie NDTK wykonywane jest badanie niskodawkowej tomografii komputerowej z opisem wszystkich zmian stwierdzanych w płucach, śródpiersiu, sercu, naczyniach wieńcowych, ścianie klatki piersiowej, ze szczególnym uwzględnieniem guzków płuca jako zmian mogących odpowiadać wczesnemu rakowi płuca.
3. Wizyta wynikowa – podczas tej wizyty lekarz pulmonolog lub torakochirurg objaśnia pacjentowi wynik jego badania, charakterystykę wykrytych zmian. Planuje i przedstawia dalsza ścieżkę postępowania pacjenta, możliwych zabiegach inwazyjnych, a także dodatkowego badania NDTK po upływie 6-ciu lub 3-ch miesięcy. Ze względu na szeroki zasięg badania i możliwości wykrycia zmian innych niż nowotworowe, lekarz w takcie wizyty wynikowej informuje również o koniecznych konsultacjach z innymi specjalistami np. kardiolog, chirurg naczyniowy, endokrynolog.

Rejestracja dostępna jest w dni robocze w godzinach 8:00 – 15:00, a numer, na który należy zadzwonić, aby umówić się na wizytę kwalifikacyjną to: 717262525. 

Po wykonaniu wszystkich trzech etapów pacjent wraca na początek swojej ścieżki po upływie czasu wskazanego przez lekarza na wizycie wynikowej albo ponownie wykonuje badanie NDTK i przechodzi pełną ścieżkę. Jeśli ze względu na wielkość i charakter zmian wykrytych w badaniu został skierowany do diagnostyki i zabiegu operacyjnego, nie wraca już na ścieżkę badań przesiewowych.

Rak płuca jest jednym z najczęściej występujących nowotworów. Według danych WHO jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych chorobą nowotworową zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Co roku notuje się ponad 2 mln nowych przypadków choroby na świecie. Jak podaje Krajowy Rejestr Nowotworów, w Polsce diagnozuje się obecnie ok. 23 tys. pacjentów rocznie. Z danych zebranych i analizowanych przez Dolnośląskie Centrum Onkologii wynika, że na terenie Dolnego Śląska wśród nowotworów występujących u mężczyzn raka płuca dotyka aż 17,5% mężczyzn, a wśród kobiet 10,4%.

Zależy nam, aby choroby nowotworowe były wykrywane na możliwie najwcześniejszym etapie, ponieważ znacznie zwiększa to szanse na wyleczenie pacjenta. Jednocześnie umożliwiamy Dolnoślązakom dostęp do nowoczesnej diagnostyki. Gorąco zachęcam do uczestnictwa w programie badań profilaktycznych –podsumowuje marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski.