Portugalczyk Fernando Manuel Fernandes da Costa Santos został 69. selekcjonerem w historii piłkarskiej reprezentacji Polski. Ten 68-letni szkoleniowiec został najstarszą trenerem, jaki kiedykolwiek objął tą funkcję w naszym kraju. To jednak niczego nie oznacza. Santos to prawdopodobnie również najbardziej utytułowany selekcjoner w historii polskiej kadry.
Fernando Santos urodził się 15 października 1954 roku w Lizbonie i z wykształcenia jest inżynierem. Karierę trenerską rozpoczął w 1987 roku. Najpierw, jako asystent podjął pracę w Estoril-Praia, a kilka miesięcy później prowadził ten zespół już jako pierwszy trener. Z tym zespołem pracował do 1994 roku, kiedy to zamienił Estoril na Estrelę de Amadora. W tym miejscu zakotwiczył na cztery lata i co ciekawe łączył pracę szkoleniową z…nadzorowaniem działu technicznego jednego z hoteli. Mógł wówczas wykorzystać swoje techniczne wykształcenie.
Rok 1998 stanowi granicę w życiu Santosa. To właśnie wtedy wszedł na prawdziwe piłkarskie polskie salony. Objął jeden z najsłynniejszych klubów w Portugalii – FC Porto. Zawodnikiem „Smoków” był wówczas Grzegorz Mielcarski. Z tym zespołem wywalczył mistrzostwo kraju i dwa krajowe puchary.
W 2001 roku przeniósł się do Grecji. Aż do 2010 roku prowadził kluby greckie i portugalskie, kolejno: AEK Ateny, Panathinaikos Ateny, lizboński Sporting, ponownie AEK, Benficę i PAOK Saloniki. Podczas swojej greckiej przygody miał okazję pracować z trzema Polakami – Krzysztofem Warzychą, Emmanuelem Olisadebe i Mirosławem Sznaucnerem.
W Grecji Santos zbudował sobie tak dużą markę, że, po mistrzostwach świata 2010, tamtejsza federacja zdecydowała się powierzyć mu misję poprowadzenia reprezentacji Grecji. Z Hellenami awansował na EURO 2012. Na turnieju, na którym między innymi rywalizował z Polską (1:1 w meczu otwarcia), wyszedł z grupy i odpadł w ćwierćfinale po porażce 2:4 z Niemcami.
Federacja zdecydowała się przedłużyć kontrakt szkoleniowca, co w konsekwencji opłaciło się. Portugalczyk bez najmniejszych problemów awansował na Mundial w 2014 roku. W eliminacjach Grecy wygrali osiem spotkań, jedno zremisowali i ponieśli jedną porażkę. Choć na samym turnieju zmagania zaczęli od gładkiej porażki 0:3 z Kolumbią, to jednak dzięki remisowi z Japonią (0:0) i zwycięstwu z Wybrzeżem Kości Słoniowej (2:1) wyszli z grupy. W 1/8 finału przegrali z Kostaryką dopiero po rzutach karnych. Po turnieju Santos pożegnał się z reprezentacją Grecji.
Na bezrobociu nie pozostawał jednak zbyt długo. Po jego usługi zgłosiła się reprezentacja Portugalii, z którą – po nieudanym Mundialu w Brazylii i fatalnym starcie eliminacji EURO 2016 pożegnał się Paulo Bento.
Santos odmienił oblicze zespołu i – tak jak ma w zwyczaju – awansował do wielkiego turnieju. O tym, co stało się na francuskich boiskach, doskonale pamiętamy. Portugalia wywalczyła historyczny złoty medal mistrzostw Europy pokonując w finale gospodarzy 1:0. W drodze do złota Portugalczycy pokonali między innymi Polaków, wygrywając w ćwierćfinale po rzutach karnych. Po turnieju Santos otrzymał w ojczyźnie Order Zasługi.
Reprezentacja Portugalii 2016-2022:
- 109 meczów
- 68 zwycięstw
- 21 remisów
- 20 porażek
Mecze z reprezentacją Polski:
- 30 czerwca 2016, Polska 1:1 Portugalia (k. 3:5) (EURO 2016)
- 11 października 2018, Polska 2:3 Portugalia (Liga Narodów UEFA)
- 20 listopada 2018, Portugalia 1:1 Polska (Liga Narodów UEFA)
SUKCESY FERNANDO SANTOSA:
- Mistrzostwo Europy z Portugalią (2016)
- Liga Narodów UEFA z Portugalią (2018/2019)
- Mistrzostwo Portugalii z FC Porto (1998/1999)
- Puchar Portugalii z FC Porto (1999/2000, 2000/2001)
- Puchar Grecji z AEK Ateny (2001/2002)
- Superpuchar Portugalii z FC Porto (1999/2000, 2000/2001)
FERNANDO SANTOS DROGA TRENERSKA:
- 1988-1994 Estoril Praia
- 1994-1998 CF Estrela
- 1998-2001 FC Porto
- 2001-2002 AEK Ateny
- 2002 Panathinaikos Ateny
- 2003-2004 Sporting CP
- 2004-2006 AEK Ateny
- 2006-2007 SL Benfica
- 2007-2010 PAOK Saloniki
- 2010-2014 Grecja
- 2014-2022 Portugalia