#MiejscaKultury Dolnego Śląska – Zamek w Chojnowie

Zbudowany pod koniec XIII wieku, w swojej historii przetrwał liczne pożary i zniszczenia. Dawniej pełnił funkcje obronne, służył też jako szpital polowy podczas wojen napoleońskich, dzisiaj jest siedzibą muzeum regionalnego. Zamek w Chojnowie to #MiejsceKultury Dolnego Śląska, które dziś Państwu przedstawiamy.

Początków chojnowskiego zamku można doszukiwać się już w źródłach z końca XIII wieku. Jest wprost wymieniony w dokumencie wystawionym przez Jana Luksemburskiego w 1329 r. Pierwotnie zlokalizowany był na pograniczu księstw legnickiego i głogowskiego i pełnił rolę obronną. Służył również kupcom podróżującym z Cesarstwa Niemieckiego na Ruś. Chronił też finanse książęce i figurował jako oprawa wdowia żon legnickich Piastów.

W roku 1428, podczas wojen husyckich, zamek zdobyto, obrabowano i spalono z całym Chojnowem. Przebudowy i prace modernizacyjne skutkowały utratą pierwotnego układu budowli, a pozostałości architektoniczne z tamtych czasów trudno jest dziś odnaleźć. W połowie XV wieku zamieszkiwał tu Henryk X Chojnowski, władający niewielkim księstwem. W latach 1546-47, pod kierownictwem Fryderyka III Legnickiego, włoski architekt Piastów legnicko-brzeskich, Franciszek Parra przeprowadził przebudowę w stylu renesansowym. Z tego okresu pochodzi portal z popiersiami Fryderyka III i Katarzyny Meklemburskiej, który stanowi pamiątkę tych czasów. Nie docenił on jednak walorów architektonicznych gotyckiej budowli, co przyczyniło się do utrwalenia renesansowej formy zamku o trzech łączących się w półksiężyc kształtach.

Po jednym z większych pożarów w 1767 roku, zdecydowano o rozbiórce południowo-wschodniego skrzydła (stanowiącego około połowy budynku), natomiast pozostałą część budowli obniżono o jedno piętro. Zachowało się jedynie skrzydło północno-zachodnie i w takiej formie zamek przetrwał do współczesności.

Rezydencja Piastów była wykorzystywana do różnych celów w XIX wieku, w zależności od potrzeb stawała się: szpitalem polowym podczas kampanii napoleońskiej w 1813 roku, a także budynek administracji pruskiej podczas wojny z Austrią w 1866 roku. Służyła też jako: szkoła, sąd grodzki czy siedziba administracji miejskiej. Od 1831 roku obiekt należy do miasta Chojnów.

Przełom nastąpił w 1933 roku, kiedy zamek został przeznaczony na potrzeby muzeum, którego działalność w mieście rozpoczęła się już w 1908 roku w Baszcie Tkaczy. Polacy osiedleni w tej okolicy reaktywowali instytucję 25 stycznia 1959 roku i obecnie zamek jest siedzibą muzeum regionalnego. Znajdują się w nim zbiory z dziedzin: archeologii, etnografii, historii i sztuki, łącząc ponad 1400 eksponatów. Najwięcej związanych z etnografią to meble i drewniane przedmioty pochodzące z terenu Śląska i Łużyc, warsztat szewski oraz pełne wyposażenie kuźni. Muzeum posiada także dedykowaną salę malarską. W podziemiach znajduje się lapidarium, a w ogrodzie można zobaczyć wiele rzeźb i posągów, w tym pozostałości zdemontowanej fontanny z Placu Dworcowego.

Opracowanie na podstawie: muzeum.chojnow.eu, zamki.pl, promocja.chojnow.eu