Jej początki sięgają połowy XIII wieku i są ściśle związane z Zakonem Benedyktynów. „Madonna z Dzieciątkiem” z ołtarza głównego jest najstarszym obrazem maryjnym w Polsce. Nie bez przyczyny nazywana „europejską perłą baroku” Bazylika Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie to kolejne #MiejsceKultury Dolnego Śląska, które Państwu prezentujemy.
Bazylika Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie (gm. Kamienna Góra) to barokowy kościół wchodzący w skład dawnego opactwa cystersów. Został zbudowany w latach 1728-35.
Historia „europejskiej perły baroku”
Początki fundacji opactwa w Krzeszowie sięgają połowy XIII wieku i wiążą się z dziejami benedyktynów. Zgodnie z dokumentem z 1242 roku, księżna Anna, wdowa po Henryku Pobożnym, w porozumieniu z synem Bolesławem Rogatką, podarowała posiadłość leśną Cremebor czeskim benedyktynom z Opatowa.
Ustalono zależność benedyktynów od władzy śląskiej. W sprawach świeckich klasztor miał podlegać księciu, a w duchowych biskupowi wrocławskiemu. Te warunki oraz niemożność zorganizowania konwentu najprawdopodobniej doprowadziły benedyktynów w 1289 r. do rezygnacji z krzeszowskiej fundacji.
Architektura Bazyliki Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie
Portal i fasada zwrócona w stronę zachodnią, z dwoma wieżami nakrytymi miedzianymi hełmami o wysokości 68 m, bogato zdobione są kolumnami i rzeźbami dłuta artysty Ferdynanda Brokoffa. W środku bazyliki znajdują się organy wykonane w latach 1732-39 przez Englera z prospektem rzeźbionym przez A. Dorazila.
Wnętrze utrzymane jest w odcieniach bieli i złota. Wystrój prezentuje wszystko to, co piękne w rokoko. Freski nad ozdobnymi ławami przedstawiają sceny ze Starego Testamentu.
W kolebkowym sklepieniu nawy głównej freski przedstawiają sceny z życia Chrystusa i Maryi oraz epizody z historii zakonu cystersów.
W ołtarzu głównym ulokowana jest ikona „Madonna z Dzieciątkiem” z I połowy XIII wieku. Zaginęła w czasie wojen husyckich w XV w., została jednak odnaleziona w poł. XVII w. i wówczas z wielką siłą odrodził się jej kult. To najstarszy obraz maryjny w Polsce, ufundowany prawdopodobnie przez fundatora klasztoru – Bolka I i ukoronowany papieskimi koronami przez św. Jana Pawła II w Legnicy 2 czerwca 1997 roku.
Krzeszowska Bazylika obecnie
Krzeszowska Bazylika NMP jest największym sanktuarium maryjnym wchodzącym w skład diecezji legnickiej. Obecnie cystersów w Krzeszowie brak, a parafią i kościołem opiekują się księża diecezjalni. Pocysterski Kościół p.w. Łaski NMP otrzymał w 1998 roku tytuł Bazyliki Mniejszej p.w. Wniebowzięcia NMP. Od 2013 roku posiada również tytuł kolegiaty. Jest także siedzibą dekanatu.
Opracowanie na podstawie: opactwo.eu, Dolnośląśka Organizacja Turystyczna/dolnyslask.travel
