„Manekiny” Zbigniewa Rudzińskiego – premiera nowej inscenizacji w Operze Wrocławskiej

Po ponad 40 latach do repertuaru Opery Wrocławskiej powraca spektakl „Manekiny”.

Opera Wrocławska zaprasza 1 marca na premierę, ale 2 i 3 marca br. na kolejne spektakle pt. „Manekiny”. Widowisko Zbigniewa Rudzińskiego inspirowane jest prozą Brunona Schulza. Ta ważna premiera ma przenieść widzów w świat surrealizmu i refleksji, w którym zgłębione zostaną tematy wiecznie eksplorowane w literackich arcydziełach autora „Sklepów cynamonowych”. Spektakl stworzony jest przez Zbigniewa Rudzińskiego na podstawie opowiadań Brunona Schulza „Manekiny”, „Traktat o manekinach albo Wtóra Księga Rodzaju”, „Traktat o manekinach. Ciąg dalszy” oraz „Traktat o manekinach. Dokończenie”. Klasyczne dzieło Brunona Schulza przedstawi w swojej interpretacji Kamila Siwińska.

W dziele główną postacią jest kupiec bławatny, a zarazem twórca – Jakub, któremu towarzyszą Polda i Paulina – żywe manekiny, istoty niepełne. Ich śpiew jest w rzeczywistości mechaniczną mową nakręconych kukieł. Pojawia się też Adela, której odpowiednikiem jest służąca z opowiadań Schulza, postać niema. Na scenie obecny jest również szereg postaci surrealistycznych, zjaw, takich jak Magda Wang, (kobieta z pejczem z masochistycznych rysunków Schulza), czy nieszczęśliwa Królowa Draga, Edzio Kaleka i Anarchista Luccheni.

Postać Jakuba ze „Sklepów cynamonowych” Bruno Schulza to dalekie echo biblijnego Jakuba z Księgi Rodzaju. Jakub to ten, który walczy z Bogiem. Walczy też ze swoim bratem bliźniakiem. Tak jak swój daleki pierwowzór, próbuje pokonać ludzką naturę, dosięgnąć boskości, tajemnicy stworzenia– opowiada reżyserka „Manekinów” Kamila Siwińska.

„Manekiny” Rudzińskiego zostały wystawione po raz pierwszy w Operze Wrocławskiej w 1981 r. Opera została zamówiona przez Roberta Satanowskiego – ówczesnego dyrektora Państwowej Opery we Wrocławiu, który sam objął kierownictwo muzyczne we współpracy dyrygenckiej z Lucjanem Laprusem. Reżyserem spektaklu był Marek Grzesiński, scenografię stworzył Janusz Wiśniewski, a kostiumy zaprojektowała Irena Biegańska.
Warto wspomnieć, że Zbigniew Rudziński za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród, m.in. w 1960 – nagrodę na Konkursie Kompozytorskim za Sonatę na 2 kwartety smyczkowe, fortepian i kotły (1960) czy nagrodę na Neue Musiktheater-Werkstatt w Berlinie właśnie za operę Manekiny (1981).

„Manekiny” są bardzo ważnym punktem na muzycznej mapie polskiej muzyki. Dzięki tej operze możemy zauważyć w jakim kierunku podążała opera w Polsce, wtedy też tworzył m.in. Zygmunt Krauze. W tej muzyce np. możemy dostrzec kompilację wielu innych utworów, ze wszystkim znakomicie znanym „Kankanem” Offenbacha na czele – dodaje kierownik muzyczny premiery i dyrygent spektaklu Trajan Muryń.

Obecna inscenizacja „Manekinów” jest realizowana przez Kamilę Siwińską, dla której dodatkową inspiracją do stworzenia nowej formy spektaklu jest jeden z niewielu zachowanych dowodów na istnienie licznej społeczności żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim – historyczna fotografia autorstwa Manachema Kipnisa z 1925 roku. Przed wrocławską premierą spektakl 25 lutego w Warszawie zwieńczy POLIN Music Festival 2024. Szczegóły i bilety: www.opera.wroclaw.pl.

Kamila Siwińska jest reżyserką i fotografką. W 2007 r. ukończyła Wydział Multimediów w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, a w 2013 r. Wydział Reżyserii Dramatu w Akademii Teatralnej w Warszawie. Otrzymała Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za najlepszy spektakl na Forum Młodej Reżyserii w Krakowie (2013). W ramach dyplomu reżyserskiego w 2013 r. przygotowała operę „Gwałt na Lukrecji”, dwuaktowe dzieło Benjamina Brittena, zrealizowane w Starej Drukarni PAP w Warszawie. Z kolei w 2015 r. zadebiutowała w Teatrze Nowym w Poznaniu spektaklem „Sophie”. W tym samym roku wyreżyserowała „Nie trzeba” we Wrocławskim Teatrze Współczesnym. W lutym 2016 r. odbyła się premiera „Trojanek” wg Eurypidesa, a w listopadzie „28 dni Olgi Szylajewoj” w Teatrze Polskim w Poznaniu. Wyreżyserowała m.in współczesne dzieło „Nici” autorstwa Krzysztofa Wołka, operę stworzoną na podstawie jednej z bajek robotów Stanisława Lema „Jak ocalał świat”. Spektakl wystawiono na Festiwalu Musica Polonica Nova we Narodowym Forum Muzyki w 2016 r. Reżyserka współpracuje z Polską Operą Królewską w Warszawie, w której wykreowała kilka inscenizacji oper Benjamina Brittena: „Mały kominiarczyk” (2018), „Gwałt na Lukrecji” (2021), „Dokręcanie śruby” (2022).
Trajan Muryń jest polskim dyrygentem rumuńskiego pochodzenia. W 2020 r. ukończył Akademię Muzyczną im. K. Lipińskiego we Wrocławiu, w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej dr hab. Marzeny Diakun (studia licencjackie), a w 2023 r. uzyskał dyplom magisterski w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej prof. dra hab. Przemysława Stanisławskiego w Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdańsku. W trakcie studiów wszechstronnie rozwijał swoje dyrygenckie umiejętności. Otrzymał wyróżnienie w grupie studenckiej podczas China – Europe International Culture and Arts Festival we Wrocławiu, prowadził koncert dla najlepszych dyplomantów w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. F. Chopina w Gdańsku oraz Koncert Pasyjny w Polskiej Filharmonii Kameralnej w Sopocie. Był również asystentem dyrygenta przy akademickich produkcjach oper Dziecko i czary (L’Enfant et les Sortilèges) M. Ravela w reżyserii Jarosława Kiliana oraz The Medium G. Menobego w reżyserii Piotra Kossewskiego. Ponadto doskonalił swoje umiejętności na ogólnopolskich kursach dyrygenckich m.in. u prof. Moniki Wolińskiej (2023), prof. Georgea Tchitchinadze (2022), prof. Luisa Gorelika (2022) oraz prof. Marka Pijarowskiego (2021), a także na 41. międzynarodowym kursie International Masterclass for Orchestral Conductors pod kierunkiem Colina Meersa (2019). W 2021 r. otrzymał dyplom ukończenia studiów podyplomowych na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu w zakresie zarządzania spółkami. Zadebiutował w Operze Bałtyckiej w Gdańsku prowadząc „Hrabinę S.” Moniuszki oraz „Księżniczkę Czardasza” I. Kálmána, w ramach stypendium Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca „Dyrygent-Rezydent 2022/2023”. Z Operą Bałtycką związał się w 2022 r. i od tego czasu w roli Asystenta Dyrygenta prowadził próby i spektakle: „Fidelia” L. van Beethovena, „Thaïs” J. Masseneta, „Don Kichota” L. Minkusa, „Rigoletta” G. Verdiego. Brał również udział w przygotowaniach koncertu sylwestrowego 2022/2023. Artysta od września 2023 r. jest asystentem dyrygenta w Filharmonii Zielonogórskiej im. T. Bairda, a od kwietnia 2023 r. jest również asystentem dra hab. Adama Banaszaka. W trakcie rezydentury współpracował z takimi dyrygentami jak: Michał Krężlewski, Yaroslav Shemet, Adam Banaszak, Nicolas Krauze, Franck Chastrausse Colombier, Vladimir Kiradjiev oraz Bassem Akiki. Obecnie stale współpracuje z Operą i Filharmonią Podlaską w Białymstoku oraz Operą Bałtycką w Gdańsku.