We wtorek 25 lipca 2023 roku w budynku Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu odbyła się Narada Odrzańska. To kolejne, po kwietniowym, spotkanie z udziałem strony rządowej i samorządowej. Spotkanie prowadziła Pani Małgorzata Golińska, wiceminister w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. W naradzie uczestniczyli również przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Ministerstwa Aktywów Państwowych. Wśród prelegentów byli Krzysztof Gołębiewski Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Andrzej Szweda-Lewandowski Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i Krystian Szczepański dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska-PIB.
W naradzie uczestniczyli też wiceprezes PGW Wody Polskie ds. Usług Wodnych Janusz Wrona oraz wojewodowie nadodrzańscy – Wojewoda Zachodniopomorski Zbigniew Bogucki, Wicewojewoda Lubuski Wojciech Perczak, gospodarz miejsca Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski, Wojewoda Opolski Sławomir Kłosowski, Wicewojewoda Śląski Robert Magdziarz. W spotkaniu uczestniczyli również reprezentanci strony samorządowej – marszałków województw oraz prezydentów miast nadodrzańskich wraz z przedstawicielami służb.
Wiodącym tematem spotkania była kwestia koordynacji działań służących ochronie wód rzeki Odry. W trakcie narady przekazano informacje o podjętych dotychczas działaniach mających na celu zapobieganie toksycznym zakwitom złotej algi. Omówiono również aktualną sytuację w dorzeczu Odry.
Wiceminister Małgorzata Golińska z MKiŚ w trakcie swojego wystąpienia zwracała uwagę:
– Szanowni Państwo, spotykamy się dzisiaj po raz kolejny. Ostatnie nasze spotkanie miało miejsce w kwietniu, wtedy przedstawiliśmy wyniki raportów wstępnego i końcowego, które zostały przygotowane przez ekspertów w ramach zespołu powołanego przez Minister Annę Moskwę. Przypomnę wszystkim, że główną przyczyną i sprawcą sytuacji, jaka miała miejsce na Odrze jest „złota alga” – prymnesium parvum, czyli mikroskopijny glon, którego obecność dzisiaj również jest potwierdzana. Również na ostatnim spotkaniu przedstawialiśmy podjęte działania i wdrożone procedury, które funkcjonują w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska, ale i w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. W ostatnich tygodniach w ministerstwie już funkcjonujemy w ramach zarządzania kryzysowego. Co tydzień na Rządowym Zespole Zarządzania Kryzysowego prezentujemy wnioski, uwagi i rekomendujemy konkretne działania. Również jesteśmy w stałym kontakcie ze wszystkimi służbami poszczególnych Wojewodów i służb państwowych. Po to, żeby wnioski, ale przede wszystkim docierające do nas informacje, w szczególności wyniki prowadzonych badań trafiały do właściwych służb i w konsekwencji były podejmowane konkretne działania. Niezwłocznie, w chwili, gdy pojawi się ryzyko wystąpienia sytuacji zbliżonej do tej z zeszłego roku.
Jak przekazał na wstępie Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski:
– Dziękuję za dzisiejszą obecność strony rządowej i samorządowej oraz wspólne rozmowy. Przykład pierwszej Narady Odrzańskiej pokazuje, że skuteczne rozmowy oraz konstruktywne wnioski prowadzą do konkretnych realizacji. Także dzisiaj liczę na dobry i owocny czas.
Po części powitalnej nastąpiła prezentacja Głównego Inspektora Ochrony Środowiska na temat działań dot. monitorowania „złotej algi”. Szef GIOŚ zwrócił uwagę na lokalizację punktów na Odrze i jej dopływach. Obecnie stały monitoring jest realizowany w 31 punktach pomiarowo-kontrolnych. W jego ramach Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ od lipca 2022 r. do 19 lipca 2023 r. w związku z działaniami na Odrze, wykonało ponad 65 tys. analiz.
Krzysztof Gołębiewski Główny Inspektor Ochrony Środowiska przekazał następnie najważniejsze informacje z zakresu podejmowanych działań wraz z prezentacją na temat monitoringu „złotej algi”.
– Jeśli chodzi o działania, które realizujemy w sposób ciągły, to jest to przede wszystkim monitoring wód rzeki Odry i jej starorzeczy oraz Kanału Gliwickiego i Kanału Kędzierzyńskiego. Realizujemy także dodatkowe działania, w ramach swoich kompetencji, czyli kontrole wykonywane na poziomie poszczególnych województw. Działania monitoringu cały czas ewaluują w związku ze zdarzeniami, które identyfikujemy w ramach prowadzonych badań. Obecnie monitoring obejmuje 31 punktów zlokalizowanych na rzece Odrze i w jej starorzeczach oraz kanałach w tym w Kanale Gliwickim. Ten monitoring został rozszerzony dodatkowo także o dwa punkty znajdujące się na rzece Pszczynce w dorzeczu Wisły, po tym, jak wykryto tam śladowe ilości „złotej algi”. Badania, które podejmujemy są realizowane zgodnie z prowadzoną instrukcją monitoringową, która została także zaktualizowana jeśli chodzi m.in. o wartości graniczne dla poziomów ostrzegawczych.
W dalszej części spotkania przedstawiciele resortu klimatu poinformowali, że monitorowane są wszystkie główne rzeki w Polsce wraz z weryfikacją czy nie występuje w nich „złota alga”. Dr. inż. Krystian Szczepański, Dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego przekazał wnioski z badań dotyczących neutralizacji „złotej algi”. We wszystkich eksperymentach uczestniczyła bardzo szeroka grupa ośrodków akademickich z całej Polski. Badania wykazały, że niektóre z zastosowanych substancji wykazują skuteczność, jednak ich stosowanie nie wszędzie jest możliwe. Dlatego przede wszystkim należy skupić się na działaniach zaradczych.
Ostatnia część spotkania poświęcona była na dyskusję. Uczestnicy podkreślali, że wspólnym mianownikiem jest troska o stan rzeki Odry. Dyskutowano przede wszystkim o skoordynowaniu działań dla ograniczenia zrzutów ścieków komunalnych do wód i zwiększeniu działań kontrolnych. Zwłaszcza w kontekście pozwoleń zintegrowanych wydawanych przez marszałków województw. Zrzuty burzowe i ścieki komunalne zawierają biogeny, które są czynnikiem sprzyjającym rozwojowi „złotej algi”. Dlatego w okresie nasilonych opadów burzowych, jest to obecnie jedno z najważniejszych działań zaradczych rekomendowanych przez resort klimatu i środowiska dla zmniejszenia ryzyka zakwitu „złotej algi”.
Informacja prasowa Dolnośląski Urząd Wojewódzki
