Kardiolog ostrzega: „zespół świątecznego serca” może dotknąć każdego

Okres świąteczno-noworoczny to dla wielu z nas czas radości, relaksu i spotkań z bliskimi. Jednak dla naszego organizmu, zwłaszcza serca i układu krążenia, może być to czas pełen wyzwań. Świąteczna atmosfera często wiąże się z porzuceniem codziennej rutyny, co sprzyja zmianom w stylu życia – mniej ruchu, więcej jedzenia, a czasem i większa ilość alkoholu.

Te czynniki mogą zwiększać ryzyko problemów kardiologicznych. Eksperci kampanii „Akcja Kardioprotekcja” zwracają uwagę na zjawisko znane jako „zespół świątecznego serca” (holiday heart syndrome), które może wystąpić u każdego – niezależnie od wieku czy wcześniejszego stanu zdrowia.

Co sprawia, że w święta ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych jest wyższe?

Presja związana z przygotowaniami do świąt, takimi jak organizacja spotkań, zakupy i gotowanie, może prowadzić do stresu, który zwiększa ryzyko problemów z sercem, w tym zawału. W natłoku obowiązków łatwo zapomnieć o czasie dla siebie, który jest kluczowy w redukcji stresu. Świąteczne potrawy, bogate w kalorie, tłuszcze, cukry i sól, mogą negatywnie wpływać na zdrowie serca, podnosząc poziom cholesterolu i ciśnienia krwi. Zwiększone spożycie alkoholu również zwiększa ryzyko arytmii. Dodatkowo, brak aktywności fizycznej w czasie świąt obciąża układ krążenia, co jest szczególnie niebezpieczne dla osób z istniejącymi problemami zdrowotnymi.

W ferworze przygotowań i spotkań rodzinnych często ignorujemy sygnały ostrzegawcze wysyłane przez nasz organizm. Objawy takie, jak ból w klatce piersiowej, duszność, zmęczenie czy przyspieszone bicie serca mogą być bagatelizowane, zwłaszcza gdy nie jesteśmy świadomi ich powagi. Niektórzy pacjenci mogą zwlekać z wizytą u lekarza i próbować „przetrwać” święta, licząc na to, że objawy same ustąpią. Pamiętajmy, że szybka reakcja w przypadku problemów z sercem często decyduje o życiu.

Zimowe warunki, w tym niskie temperatury, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zawału serca, powodując zwężenie naczyń krwionośnych i ograniczenie przepływu krwi. Badania naukowe donoszą jednak, że wzrost liczby zgonów związanych z chorobami serca w okresie świątecznym nie jest wyłącznie związany z mroźnym klimatem. Przykładowo, badania przeprowadzone w hrabstwie Los Angeles, gdzie panuje łagodny klimat, wykazały, że w grudniu i styczniu liczba zgonów z powodu chorób serca jest o około jedną trzecią wyższa niż w miesiącach letnich.[1]

Ekspert kampanii „Akcja Kardioprotekcja” prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski podkreśla, że „występujący na całym świecie holiday heart syndrome, może dotknąć każdej osoby pijącej alkohol – zarówno osoby z już istniejącymi schorzeniami sercowo – naczyniowymi, jak i tych, które wcześniej nie miały problemów z sercem. Najczęściej objawia się poprzez nieregularne tętno, kołatanie serca, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, zmęczenie, duszności i osłabienie. Należy zachować szczególną ostrożność w okresie okołoświątecznym, a w przypadku zauważenia u siebie takich symptomów, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.”

W świątecznym zgiełku nie zapomnij o lekach

Eksperci apelują do osób, które regularnie przyjmują leki, żeby szczególnie zadbały o ich dostępność i regularność stosowania podczas świąt. W badaniach przeprowadzonych w grupie osób, które wykonały KardioTest[2], wykazano, że aż 26% pacjentów nie stosuje regularnie leków przepisanych przez lekarza. Tymczasem według ekspertów, przyczyną w około 10% przypadków powtórnych zawałów serca jest nieprawidłowe stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarskich.[3] Brak regularnego stosowania leków, na przykład kwasu acetylosalicylowego w chorobach układu krążenia, zwiększa ryzyko hospitalizacji nawet o 1/3 (do 31%).[4]

Poza zaleconymi lekami warto również w okresie świątecznym wesprzeć swoje serce poprzez ćwiczenia kardioprotekcyjne dostępne w ramach materiałów edukacyjnych na stronie kardioprotekcja.pl. Ogólnopolska kampania „Akcja Kardioprotekcja” ma na celu poprawę świadomości dotyczącej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Działania edukacyjne obejmują upowszechnianie wiedzy na temat stosowania kardioprotekcji oraz rehabilitacji kardioprotekcyjnej w społeczeństwie, jako skutecznego zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym.
Dane GUS z 2020 wskazywały, że choroby układu krążenia w Polsce przewodzą stawce przyczyn umieralności, wyprzedzając choroby nowotworowe i choroby układu oddechowego. W 2019 r. łącznie odpowiadały one za 73 proc. wszystkich zgonów.
W skład Rady Ekspertów kampanii wchodzą: prof. dr hab. med. Piotr Jankowski oraz prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz. Inicjatorem kampanii jest Zentiva, właściciel leku Polocard