Sukces tegorocznej edycji Festiwalu Góry Literatury przekroczył nasze wyobrażenia. Według wstępnych szacunków prawie 34 tys. osób wzięło w nim udział na żywo, a kolejne 190 tys. obejrzało lub wysłuchało transmisji online. Możemy z dumą potwierdzić, że to największe literacko-społeczne wydarzenie w Polsce.
— Jesteście publicznością absolutnie wyjątkową, która nieraz stawiała mnie na baczność swoją ważnością i przenikliwością zadawanych pytań. Festiwal to wy — powiedziała do uczestników noblistka Olga Tokarczuk.
Dziewiąta edycja Festiwalu Góry Literatury odbyła się w dniach 7-16 lipca 2023 roku pod hasłem „Przyszłość | Równość | Twórczość | Czułość”. Są to cztery filary, na których opiera się działalność Fundacji Olgi Tokarczuk, która jest wyłącznym organizatorem Festiwalu.
W trakcie 10 dni spotkaliśmy się z Państwem w rekordowej liczbie aż 20 lokalizacji. Gościliśmy na Zamku Sarny w Ścinawce Górnej, w Dzikowcu, Kłodzku, Nowej Rudzie, Ludwikowicach Kłodzkich, Radkowie, Sokołowska, Świdnicy, Wałbrzychu i w pałacu Krobielowice.
Ubiegłoroczne statystki przebiliśmy ponad dwukrotnie. O tegorocznym Festiwalu wzmiankowano w mediach elektronicznych i tradycyjnych do tej pory niemal 1,5 tys. razy, a z tymi informacjami dotarliśmy do niemal 30 mln osób.
Największym zainteresowaniem publiczności cieszyło się performatywne czytanie „Empuzjonu” Olgi Tokarczuk z gościnnym udziałem samej autorki. W wydarzeniu „Męskie gadanie” w wykonaniu Jana Peszka, Roberta Więckiewicza, Arkadiusza Jakubika i Macieja Stuhra uczestniczyło na żywo 1700 osób.
Jesteśmy niezwykle szczęśliwi, że nasze zaproszenie przyjął Marian Turski, Świadek Auschwitz, przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Wziął udział nie tylko w spotkaniu z festiwalową publicznością, lecz także w uroczystości upamiętnienia Heleny i Władysława Grzegorczyków, którzy w czasie II wojny światowej uratowali co najmniej 18 osób pochodzenia żydowskiego, oraz w nadaniu honorowego obywatelstwa miasta Nowa Ruda ich przybranej córce, Lili Fuchsberg.
Zorganizowaliśmy łącznie ok. 130 wydarzeń, w których wzięło udział niemal 200 gości. Wśród nich pisarze i poeci, m.in. Ryszard Krynicki, Andrzej Stasiuk, Joanna Bator, Konstanty Gebert, Yael Neeman, Mikołaj Grynberg, Inga Iwasiów, Julia Fiedorczuk, Katarzyna Bonda, Mariusz Szczygieł, Wojciech Tochman, Michał Rusinek, Wojciech Orliński, Ewa Winnicka, Filip Zawadą i Weronika Murek.
Na naszej scenie rozmawiali także filozofowie, naukowcy, historycy sztuki, psychologowie, prawnicy, ekologowie, aktywiści, wydawcy, publicyści, dziennikarze. Wśród nich Jan Woleński, Krzysztof Meissner, Anda Rottenberg, Ewa Woydyłło, Adam Bodnar, Katja Meier, Magdalena Środa, Jerzy Bieluk, Halszka Witkowska, Edwin Bendyk, Robert Rient, Katarzyna Czarnota, Anna Dąbrowska czy Karolina Kuszlewicz.
Mieliśmy także wybitne grono prowadzących spotkania, pośród których byli m.in. Eliza Kącka, Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk,, Michał Nogaś, Katarzyna Kolenda-Zaleska, Olga Wróbel, Robert Karpowicz, Magdalena Rabizo-Birek czy Amelia Sarnowska.
Do naszych gości ustawiały się niezwykle długie kolejki, by otrzymać w książkach wpis z osobistą dedykacją i zamienić choć kilka słów.
Z każdym rokiem Festiwal staje się wydarzeniem coraz bardziej interdyscyplinarnym. Jego sercem i rdzeniem niezmiennie pozostaje literatura, natomiast coraz więcej przestrzeni zajmuje w nim muzyka — za nami 10 rewelacyjnych koncertów w wykonaniu m.in. Marii Peszek, Voo Voo, Kazika, Dobrawy Czocher i Kasi Nosowskiej.
Zorganizowaliśmy także szereg wernisaży, pokazy filmowe z udziałem twórców (w tym retrospektywę filmów Jerzego Skolimowskiego), spotkania dla dzieci i młodzieży w ramach Małych Gór Literatury, a także jarmark rękodzieła lokalnych twórców. Gościliśmy akcję Tour de Konstytucja. Poruszyliśmy szereg najważniejszych i palących tematów. Rozmawialiśmy o prawach człowieka, wojnie w Ukrainie i pomocy ukraińskim uchodźczyniom.
W trakcie Festiwalu zebraliśmy blisko 7 tys. zł na zakup samochodów terenowych dla ukraińskich żołnierzy walczących w okolicy Bachmutu i Kramatorska. Zbiórkę zorganizowaliśmy wspólnie z Fundacją Linia Frontu. Zakupione auta będą służyły m.in. do ratowania ludności cywilnej.
Wspominaliśmy też ukraińską pisarkę Wiktorię Amelinę, która w ubiegłym roku była gościnią naszego Festiwalu. Pod koniec czerwca zmarła w wyniku obrażeń odniesionych w wyniku ataku rakietowego Rosjan na restaurację w Kramatorsku.
Dużo miejsca poświęciliśmy sytuacji na granicy polsko-białoruskiej. — Tam dalej dzieje się walka o ludzkie życie. Dzisiaj piszemy historię Polski. Jeśli nie pokonamy tej niemocy, znajdziemy się tragicznej sytuacji. Patrzmy władzy na ręce, aktywiści potrzebują naszego wsparcia — apelowała z naszej sceny Hanna Machińska.
Mówiliśmy też o ekologii, naturocentryzmie, stawaniu w obronie zwierząt i uznaniu rzeki Odry za osobę prawną. Próbowaliśmy zgłębić zjawisko cancel culture oraz rozpoznać problem zachowań samobójczych wśród dzieci i młodzieży.
Wręczyliśmy nagrody w 5. edycji Konkursu im. Tymoteusza Karpowicza na recenzję literacką, który organizujemy wspólnie z Wrocławskim Domem Literatury. Główną laureatką została Jagoda Maciejczyk.
To wszystko nie udałoby się to bez naszych partnerów i sponsorów, których w tym roku również było rekordowo dużo, bo aż 70. Transmitowaliśmy na żywo ponad 60 najważniejszych wydarzeń, a ich nagrania można znaleźć na naszych kanałach w mediach społecznościowych (Facebook, YouTube).
Olga Tokarczuk wraz z członkami powołanej przez siebie Fundacji opowiedziała o jej najważniejszych planach i celach, czyli przekształceniu pasma edukacyjnego Festiwalu — Latającego Uniwersytetu Ludowego — w całoroczne przedsięwzięcie.
— Wierzę, że edukacja nigdy się nie kończy. Żyjemy w czasach, w których jutro jest zupełnie inne niż wczoraj, dlatego musimy nieustannie brać udział w dyskusjach i permanentnym procesie uczenia się — uzasadniła Noblistka.
Zainteresowanie tegorocznymi seminariami, wykładami i warsztatami utwierdziło nas w przekonaniu o głębokiej potrzebie rozwijania pasma edukacyjnego. Dlatego rozszerzamy je na cały Dolny Śląsk, chcemy docierać i do młodych, i do dorosłych, a do wspólnego działania zaprosimy też nauczycieli, edukatorów, animatorów. Chcemy w ten sposób walczyć z wykluczeniem edukacyjnym. Będziemy podejmować tematy, które polska szkoła tabuizuje, usuwa czy wręcz penalizuje — równość, inność, różnorodność seksualna, równouprawnienie, płynna tożsamość, praworządność, mowa nienawiści, ochrona środowiska.
Natomiast już teraz możemy zaprosić Państwa na przyszłoroczną, jubileuszową edycję: 10. Festiwal Góry Literatury odbędzie się w dniach 5-14 lipca 2024 roku. Bądźcie z nami!
Informacja prasowa: Festiwal Góry Literatury
