Zabytkowa zajezdnia „Popowice” we Wrocławiu znów otwiera się dla zwiedzających. Tegoroczny Dzień Otwarty zaplanowano na sobotę 9 września w godz. 10:00-17:00. Atrakcji będzie niemniej niż w ubiegłych latach. Oczywiście najważniejsze będą zabytkowe tramwaje i autobusy, które nie tylko stworzą ekspozycję, ale także wyruszą na wrocławskie ulice. Najstarsze tramwaje, które będzie można zobaczyć, pochodzą z przełomu XIX i XX w. Liczne będą też wagony z dwudziestolecia międzywojennego i pierwszych lat po II wojnie światowej. Stacjonują tu także wiekowe autobusy, w tym kultowe ogórki.
– Zajezdnia „Popowice” jest idealnym miejscem, by zobaczyć, jak zmieniały się pojazdy obsługujące komunikację zbiorową w polskich miastach. Mamy tramwaje z firankami i kunsztownymi lampami, są wagony z drewnianymi ławeczkami oraz takie z siedzeniami z dermy i plastiku. Można zobaczyć, jak podróżowało się w dwudziestoleciu międzywojennym, tuż po II wojnie światowej i u schyłku PRL-u – opowiada Krzysztof Kołodziejczyk, prezes zarządu Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego, który jest współorganizatorem wydarzenia.
– Na terenie zajezdni zostaną wystawione pojazdy z różnych okresów – od niemieckich wagonów z początku XX w. i z dwudziestolecia międzywojennego przez pierwszy tramwaj polskiej produkcji powstały po II wojnie światowej i pierwszy polski tramwaj szybkobieżny po jeden z pierwszych niskopodłogowych autobusów, które były produkowane w naszym kraju. Najstarszy prezentowany pojazd zbudowano około 1892 r., zaś najnowsze w połowie lat 90. XX w. Nie zabraknie też kultowych autobusów-ogórków – uzupełnia Krzysztof Wasilewski, wiceprezes Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego.
– Staramy się, by zajezdnia „Popowice” stała się bezpiecznym domem dla wszystkich wiekowych i cennych pojazdów komunikacji miejskiej. Docelowo w tym miejscu powstanie regularnie otwarta ekspozycja taboru, ale najpierw cały kompleks musi przejść remont – mówi Sebastian Wolszczak, wicedyrektor Wydziału Partycypacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia
Szczególnie cenny w kolekcji jest tramwaj Maximum z 1901 r., pieczołowicie odrestaurowany w latach 2014–2021. Jest on reprezentantem serii 50 czteroosiowych tramwajów, zamówionych przez Wrocławskie Towarzystwo Kolei Ulicznej po tym, jak podpisało ono z magistratem umowę, na mocy której otrzymało zezwolenie na elektryfikację dotychczas eksploatowanych tras miejskiej kolei konnej. Wartość tramwaju Maximum wynika z tego, że czteroosiowe wagony z początku XX w. są niezwykłą rzadkością na skalę światową. W Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych można napotkać jedynie pojedyncze egzemplarze.
Poza taborem pasażerskim zaprezentowane zostaną wagony techniczne, służące utrzymaniu torowisk i sieci trakcyjnej. Wrocław może bowiem poszczycić się niezwykle bogatą, unikatową kolekcją tramwajów gospodarczych, na którą składają się szlifierki do torów, wagon-opryskiwacz, wagony służące do przewozu piasku czy pługi wirnikowe. Najcenniejszy jest tu najstarszy wagon tramwajowy zachowany we Wrocławiu – lora wieżowa z 1892 r. przeznaczona do prowadzenia napraw i konserwacji wprowadzanej wówczas we Wrocławiu sieci trakcyjnej.
– W tym roku warto będzie zwrócić szczególną uwagę na tramwaj-opryskiwacz z 1927 r., który obecnie jest w trakcie ostatniego etapu restauracji. Dawniej była to szlifierka torowa, która w połowie lat 70. XX w. została przebudowana na opryskiwacz chwastów. Teraz wagon jest remontowany – ten zabytek będzie jednocześnie pełnił funkcje użytkowe, podlewając wrocławskie zielone torowiska – mówi Michał Maliczkiewicz z Wydziału Partycypacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia. Wydział zleca remont tramwaju, który już w przyszłym roku powinien dość regularnie pojawiać się na ulicach.
Po wystawie taboru i terenie Zajezdni Popowice będzie oprowadzał przewodnik. Odbędą się też prelekcje Tomasza Sielickiego, badacza dziejów transportu miejskiego we Wrocławiu, na temat historii wrocławskiej komunikacji tramwajowej, oraz Krzysztofa Kołodziejczyka, prezesa Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego, o tramwajach gospodarczych i technicznych, w szczególności o tramwaju-opryskiwaczu, w tym jego remoncie. Będzie można też zobaczyć pług wirnikowy w akcji. Wiekowe tramwaje zapewnią dojazd na zajezdnię z centrum miasta (częstotliwość co pół godziny). Zaplanowano też kursy zabytkowych autobusów (częstotliwość co 15 minut).
Wśród atrakcji zobaczyć będzie można także trzy wystawy. Jedna z nich zaprezentuje grafiki komputerowe Jana Jerzmańskiego przedstawiające zabytki Wrocławia, w tym historyczne tramwaje. Drugą przygotowało Wydawnictwo Wrocławski Neptun. Jej tematyka dotyczy 130 rocznicy uruchomienia pierwszych tramwajów elektrycznych w naszym mieście. – Pierwsze tramwaje o napędzie elektrycznym pojawiły się we Wrocławiu 14 czerwca 1893 r. Był to wówczas nowatorski środek transportu, jeden z pierwszych na terenie ówczesnych Niemiec – opowiada historyk Tomasz Sielicki. Z tej okazji Wydawnictwo Wrocławski Neptun przygotowało album „Tramwajem przez Wrocław”. Książkę będzie można wygrać w quizie lub kupić po cenie promocyjnej na stoisku wydawnictwa. To dobra okazja otrzymać również dedykację od autora.
– Podsumowując, Dzień Otwarty Zajezdni Popowice będzie atrakcyjny zarówno dla miłośników komunikacji miejskiej, jak i rodzin z dziećmi, wrocławian i turystów. Dla wszystkich tych, którzy chcą przypomnieć sobie lub zobaczyć, jak dawniej się podróżowało po Wrocławiu i Dolnym Śląsku – zachęca Krzysztof Kołodziejczyk.
– Dzień otwarty jest też okazją, żebyśmy pochwalili się owocami naszej pracy – mówi Krzysztof Wasilewski. – W zasadzie każdego dnia, także w weekendy, na zajezdni trwają jakieś prace przy tramwajach lub autobusach. W tym roku zakończyliśmy remonty dwóch przegubowych Ikarusów, w wersji z manualną i automatyczną skrzynią biegów, obecnie przebiega remont poszycia Jelcza PR 110 oraz przedwojennego tramwaju Linke-Hofmann Standard. Wszystkie te pojazdy będzie można zobaczyć podczas wydarzenia – opisuje Wasilewski.
Szczegółowy plan wydarzeń w ramach Dnia Otwartego Zajezdni Popowice
Zwiedzanie zajezdni z przewodnikiem: 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30
Pokazy pracy pługa wirnikowego: 10:20, 12:20, 14:20, 16:20
Wykłady:
12:00: wykład Tomasza Sielickiego pt. 130 lat tramwajów elektrycznych we Wrocławiu (w tylnej części hali ceglanej zachodniej)
13:30: prelekcja Tomasza Sielickiego pt. Tramwajem przez Wrocław (w tym możliwość zakupu książki Tomasza Sielickiego pod tym tytułem; w tylnej części hali ceglanej zachodniej)
15:00: oprowadzanie po wystawie pojazdów przez Tomasza Sielickiego (początek w punkcie informacyjnym)
15:30: wykład Krzysztofa Kołodziejczyka o pojazdach gospodarczych i technicznych, które były użytkowane przez przewoźników obsługujących komunikację zbiorową we Wrocławiu (w tylnej części hali ceglanej zachodniej)
Tabor tramwajowy na wystawie na terenie zajezdni:
– Maximum #325
– Linke-Hofmann Standard #1192
– tramwaj-opryskiwacz
– Konstal 4N1 #1444
– Konstal 4N G-048
– tramwaj-pług silnikowy
– tramwaj-pług bierny
– Konstal 105Na #2347 oraz #2568+2567+2566
Tabor autobusowy na wystawie na terenie zajezdni:
– Jelcz 272 MEX „Fredruś”
– Jelcz 043 „Jacuś”
– Jelcz 080 wraz z przyczepą P-080
– Jelcz T120
– Autosany H9
– współczesne pojazdy MPK Wrocław
Poza tym będą wystawione pojazdy Nadzoru Ruchu, Komisji Wypadkowej i Pogotowia Technicznego oraz żuraw wypadkowy Star 266.
Zabytkowe tramwaje Konstal N i Konstal 102Na będą odjeżdżać z zajezdni „Popowice” co 30 minut do centrum miasta (odjazdy o 9:45, 10:15, 10:45, 11:15, 11:45, 12:15, 12:45, 13:15, 13:45, 14:15, 14:45, 15:15, 15:45, 16:15)
Trasa linii tramwajowej M5:
Zajezdnia „Popowice” – Legnicka – pl. Jana Pawła II – Ruska – Kazimierza Wielkiego – Widok – pl. Teatralny (Opera)
pl. Teatralny (Opera) – Świdnicka – Podwale – pl. Orląt Lwowskich – Marchijska (TAT) – Śrubowa – Legnicka – zajezdnia „Popowice”
Tramwaje będą zatrzymywały się na wszystkich mijanych przystankach. Odjazdy z Opery co pół godziny od 10:05 do 15:35 oraz o 16:35. Pełne kółko z Popowic przez Operę na Popowice zajmie około 40 minut.
Zabytkowe autobusy będą wyruszały z zajezdni co 15 minut od 10:05 do 15:50. Na linii M10 będą sukcesywnie pojawiać się Ikarusy 280.26. 280.17, 280.70E i 260.32 oraz Jelcze PR110, M11 i M121MB.
Trasa linii autobusowej M10:
Zajezdnia „Popowice” – Legnicka – Na Ostatnim Groszu – Gądowianka – Klecińska – FAT – Grabiszyńska – Centrum Historii Zajezdnia
Centrum Historii Zajezdnia – Grabiszyńska – pl. Legionów – Piłsudskiego – pl. Orląt Lwowskich – Podwale – pl. Jana Pawła II – Legnicka – zajezdnia „Popowice”
Autobusy będą zatrzymywać się tylko na następujących przystankach: FAT (odjazdy co kwadrans od 10:13 do 15:58), Centrum Historii Zajezdnia (odjazdy co kwadrans od 10:15 do 16:00), pl. Orląt Lwowskich (odjazdy co kwadrans od 10:23 do 16:08) i pl. Jana Pawła II (odjazdy co kwadrans od 10:26 do 16:11). Pełne kółko potrwa około 30 minut.
Impreza zakończy się o godzinie 17:00 paradą kilkunastu autobusów. Trasa parady: Zajezdnia Popowice – Legnicka – pl. Jana Pawła II – Podwale – pl. Orląt Lwowskich – Podwale – Świdnicka – Widok – Szewska. Po zakończeniu parady autobusy rozjadą się w kierunku różnych wrocławskich osiedli:
– Jelcz 272 MEX „Fredruś” wraca na Popowice
– Jelcz 043 „Jacuś” wraca na Popowice
– Jelcz M11 jedzie do Leśnicy
– Jelcz M121MB jedzie na Gajowice
– Ikarus 280.23 jedzie na Nowy Dwór
– Ikarus 280.70E jedzie na Bartoszowice
– Ikarus 280.17 jedzie na ul. Kamieńskiego
– Ikarus 260.32 jedzie na Psie Pole i Litewską
– Jelcz PR 110 jedzie na Księże Małe i Mokry Dwór
– zestaw Jelcz 080 + P-080 wraca na Popowice
– Jelcz T120 jedzie na Swojczyce i Wojnów
– Autosan H9 jedzie na Osobowice i Rędzin
Na terenie zajezdni będą udostępnione wybrane pomieszczenia:
– hala postojowa nr 1026 (ceglana zachodnia) wraz z miejscem wykładów, makietą kolejową i strefą relaksu
– hala postojowa nr 1027 (ceglana wschodnia) wraz z tramwajami czekającymi na remont
– łaźnia
Inne atrakcje:
– makieta kolejowa i wystawa Klubu Sympatyków Kolei
– mała wystawa wyświetlaczy
– sklepik z pamiątkami
– strefa dzieci
– food-trucki
– wystawa historyczna,
– wystawa grafik Jana Jerzmańskiego przedstawiająca zabytki Wrocławia
– stoisko Wydawnictwa Wrocławski Neptun z książką „Tramwajem przez Wrocław”.
Informacja prasowa: Klub Sympatyków Transportu Miejskiego
Kiedy będzie dzień otwarty MPK Wrocław w 2024