Prawie trzy tysiące osób złożyło dokumenty w ZUS w ciągu pierwszego tygodnia przyjmowania wniosków o dodatek dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Na Dolnym Śląsku osób do tego uprawnionych może być nawet 66 tysięcy. We Wrocławiu zarejestrowane zostały 692 wnioski, w Wałbrzychu 1086 i w Legnicy 975, w sumie placówki ZUS na Dolnym Śląsku przyjęły 2753 wniosków. W całej Polsce wpłynęło ich 44 264.
Z szacunków ZUS wynika, że w województwie dolnośląskim wniosek może złożyć 66 121 osób, w tym w Legnicy 14 829, w Wałbrzychu 25 894 i we Wrocławiu 25 397. Około 70% osób wnioskujących stanowią kobiety, mniej więcej 10% ma więcej niż 75 lat. Prawie 90% wniosków jest składanych bezpośrednio w ZUS przez osoby starające się o dodatek lub ich pełnomocników, tylko niewielka liczba dokumentów wpływa do ZUS za pośrednictwem poczty.
O dodatek mogą wystąpić osoby, które są niezdolne do samodzielnej egzystencji, i których dochód miesięczny nie przekracza 1600 zł brutto będzie mogło złożyć wniosek o dodatkowe pieniądze z ZUS. W pierwszych dwóch miesiącach obowiązywania ustawy ZUS będzie ma nie 30, lecz 60 dni na rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji. Na stronie internetowej ZUS oraz w salach obsługi klientów jest dostępny formularz wniosku, który należy wypełnić i złożyć w ZUS lub przesłać go pocztą wraz z załączonymi dokumentami związanymi ze stanem zdrowia.
Uzyskanie świadczenia uzupełniającego będzie uzależnione od łącznego spełnienia kilku warunków. Po pierwsze świadczenie to jest adresowane wyłącznie do osób, które ukończyły 18 lat i są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Po drugie, świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które nie są uprawnione świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub też łączna wysokość „brutto” tych świadczeń, z kwotą wypłacaną przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych nie przekroczy 1600 zł. O dodatek będą się mogli ubiegać także cudzoziemcy, w tym obywatele państw członkowskich UE, legalnie przebywający na terytorium RP. Z tego powodu osoby, które nie mają takiego orzeczenia a złożą wniosek o przyznanie dodatku, po złożeniu wniosku o świadczenie zostaną skierowane na badanie przez lekarza orzecznika ZUS.
Przypominam, że właściwe orzeczenie musi mieć każdy, w tym również osoby po 75. roku życia, którym z racji wieku automatycznie przyznano dodatek pielęgnacyjny do emerytury lub renty. Szacujemy, że ok. 470 tys. osób pobierających dodatek pielęgnacyjny z racji wieku spełnia kryterium dochodowe. Jednak, aby uzyskać nowe świadczenie, będą one musiały mieć orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji – wyjaśnia rzecznik dolnośląskiego ZUS Iwona Kowalska-Matis
Co będą musiały zrobić osoby, które nie mają orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji? Osoby te będą musiały do wniosku o świadczenie uzupełniające dołączyć dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia, np. kartę badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej lub zawodowej oraz zaświadczenie o stanie zdrowia (wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku).
Osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnoprawności powinny je także dołączyć do wniosku. Lekarz orzecznik wyda orzeczenie na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku (która może zostać uzupełniona w szczególności o opinię lekarza konsultanta albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej) oraz po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku, do której ma być wydane orzeczenie.
Lekarz orzecznik ZUS będzie mógł wydać orzeczenie również bez bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku, do której ma być ono wydane, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca do wydania orzeczenia.
- Kiedy ZUS wypłaci pieniądze?
Świadczenie uzupełniające dla osób niesamodzielnych będzie przysługiwało od miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek. Nie będzie miała znaczenia data wydania orzeczenia, pod warunkiem, że lekarz orzecznik stwierdzi, iż w miesiącu złożenia wniosku osoba była już niezdolna do samodzielnej egzystencji.
Przy ustalaniu wysokości świadczenia obowiązuje zasada „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że nowe świadczenie będzie przysługiwało w wysokości nie wyższej niż 500 zł, przy czym łączna kwota tego świadczenia i innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych nie może przekroczyć 1600 zł. Zgodnie z tą zasadą uprawnione do świadczenia są również osoby, których suma świadczeń ze środków publicznych zawiera się w przedziale powyżej 1100 zł do 1600 zł. Przykładowo, jeżeli suma tych świadczeń wynosi 1200 zł, to świadczenie uzupełniające zostanie przyznane w kwocie 400 zł. Z kolei, jeśli suma świadczeń ze środków publicznych wynosi 1500 zł, to otrzymamy 100 zł. Przy wypłacaniu świadczenia nie będzie żadnych zaokrągleń – system wyliczy dokładną kwotę świadczenia, np. 324,21 zł.
- Jakie dochody będą brane pod uwagę?
Do kryterium dochodowego będą brane pod uwagę prawie wszystkie pobierane świadczenia od państwa o charakterze innym niż jednorazowy, m.in. emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne, świadczenia z pomocy społecznej. Istotne będą także świadczenia emerytalno-rentowe z zagranicy.
- Czego nie uwzględnia się przy obliczaniu dochodu?
Nie będą wliczane świadczenia o charakterze jednorazowym, np. zasiłki socjalne lub zasiłek pogrzebowy. Nie będzie wliczany także zasiłek pielęgnacyjny ani dodatki (np. dodatek kombatancki), dochody z pracy, renty cywilnoprawne, a także – w niektórych przypadkach – renta rodzinna. Do dochodu nie będzie wliczana renta rodzinna przyznana po zmarłym rodzicu osobom, które stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub przed ukończeniem 25 lat w przypadku kontynuowania nauki.
